Koncertberichten

Judy Dunaway en Tom Chiu werken reeds sedert midden jaren '90 samen, zowel als improvisatieduo als in samenwerking met Chiu's Flux Quartet en ze geven geregeld optredens in New Yorkse clubs zoals Roulette, The Stone, The Living Room, Greenwich House, The Brecht Forum en Soundlab. Dunaway schreef haar 30 minuten durende "For Balloon and String Quartet" speciaal voor Flux. Het stuk ging in 2001 in Roulette in première en werd vervolgens herhaaldelijk opgenomen en op cd uitgebracht bij Innova Records. Dunaway en Chiu toeren op dit moment voor de eerste keer samen in Europa en geven onder andere voorstellingen op de Duitse Radio en het STEIM in Amsterdam.

"Dunaway's duo - improvisaties met Chiu draaien geheel rond het bespelen (wrijven, strijken, tokkelen) van ballonnen op verschillende manieren: dienovereenkomstig beschouwt Dunaway haar instrument dan ook als een bolvormige snaar. De grote verrassing die Chiu als antwoordt brengt, is een viool die hij net als een gestreken ballon laat klinken. De klankakrobatiek die zij bereiken is adembenemend en zullen zeker menig leven veranderen".
(recensie van Dunaway's CD "Mother Of Balloon Music", door M.A. Parker in Downtown Music Gallery).

Sedert 1990 werkt Judy Dunaway uitsluitend met de (versterkte) ballon als improvisatie - instrument en klankgenerator. Zo schreef ze meer dan 40 stukken voor dit instrument en gaf ze voorstellingen door heel Noord-Amerika en Europa op vele festivals zoals SoHo Arts Festival, The Alternative Museum, The Knitting Factory, Roulette, Experimental Intermedia, Soundlab, The New Museum of Contemporary Art en het Bang On A Can Festival. Ze performde als ballonspeelster in stukken van Roscoe Mitchell en John Zorn en werkte vaak samen met het Flux Quartet. Op haar uitgebreide palmares staan voorts samenwerkingen en improvisaties met performance artieste Annie Sprinkle, videast Zev Robinson, visual artists Nancy Davidson en Ken Butler, perkussionisten John Hollenbeck en Matt Moran, The Illuminati Big Band, Dj Singe and vele anderen. Tussen haar ballonprojekten steken elektronische en multimediale werken, klankinstallaties en komposities waarin meer traditioneel instrumentarium (strijkkwartet, koor en Japanse koto) gekombineerd wordt met interakties van de versterkte ballon. Dunaway doktoreerde in Music Composition aan de State University of New York onder supervisie van Daria Semegen (specialiste in analoge elektronika) en multimedia - artieste Christa Erickson. Later verkreeg ze een 'Master Of Arts Degree' in eksperimentele muziek aan de Wesleyan University (Connecticut) waar ze studeerde bij Alvin Lucier. Op dit ogenblik is ze 'lecturer in the critical studies department' in het College Of Art (Massachusetts).

Violist Tom Chiu is de oprichter van het Flux Quartet, dat vandaag de dag wordt omschreven als één van de meest doortastende en toonaangevende ensembles voor nieuwe muziek van de afgelopen jaren. Flux heeft tal van optredens gegeven in de grote kultuurcentra over de hele wereld, zoals in o.a. Da Camera of Houston, Miller Theater, Walker Art Centre en Carnegie Hall. Flux weet hun publiek steeds weer te verrassen met een levendig eigentijds repertoire dat zowel het werk van de Nieuwe Muziek - pioniers als de visionaire artiesten van morgen omvat. Van klassiekers als Nancarrow, Scelsi en Xenakis tot nieuw werk van Leroy Jenkins, Eliott Sharp en John Zorn, brengt Flux elke performance met eenzelfde tomeloze en doortastende energie en professionalisme. Op hun diskografie prijkt de integrale uitvoering van Morton Feldman's zes uur durende maratonstuk String Quartet nr. 2 (Flux is de enige groep die er op heden een integrale uitvoering van heeft gegeven). Als solo-artiest heeft Tom Chiu wereldwijd meer dan 100 premières gegeven (o.a. in Mongolië en Oezbekistan) en nauw samengewerkt met komponisten als Dean Drummond, Oliver Lake en Chen Yi. In 2000 stond hij samen met Ornette Coleman op scène gedurende het Atlantic Jazz Festival. Chiu schreef ook de soundtrack voor de kortfilm 'Boris' (van Francesca Galesi) die de hoofdprijs wegkaapte op het NY Expo Festival of Shorts.

Het Collectief reFLEXible werd opgericht in 2002 door Joachim Devillé, Thomas Olbrechts, Stefan Prins en Nicolas Rombouts Hoewel het collectief reFLEXible aanvankelijk ook koncerten organiseerde rond vrije improvisatiemuziek in Antwerpen en Brussel, staat het ensemble tegenwoordig in de eerste plaats zelf op de planken. De drie leden van dit ensemble, Joachim Devillé (trompet), Thomas Olbrechts (altsaxofoon) & Stefan Prins (piano, objekten en live-electronics) hebben allen een sterk uiteenlopende achtergrond en voorgeschiedenis. Het is precies die diversiteit die dit ensemble zijn eigenheid verleent. Joachim Devillé is plastisch kunstenaar en autodidakt trompettist. Hij werkt onder meer rond de relatie tussen beeld en klank en de abstraktie van taal, waarvoor hij bijvoorbeeld trompet konfronteert met laptop. Thomas Olbrechts is altsaxofonist pur sang maar positioneert en bevraagt zich eveneens op het terrein van de performancekunst. Zo problematiseert hij o.a. zijn positie als muzikant - performer in direkte relatie tot de banale alomtegenwoordigheid van televisie. Stefan Prins kwam tot de improvisatie via de hedendaagse muziek en is zowel aktief als improvisator, uitvoerend pianist en komponist. In zijn komposities en improvisaties onderzoekt hij o.a. de raakvlakken en wisselwerking tussen deze werelden. Hij gebruikt niet enkel piano en objekten (al dan niet versterkt), maar ook laptop (max/msp).

Het Collectief reFLEXible heeft zelf inmiddels uiteenlopende projekten opgezet, zoals het projekt waarin de manipulatie van beeld door muziek werd onderzocht via Fritz Langs langspeelfilm “Metropolis” of “Liveness, Part of the (War)Game ! ?” en koncerten gegeven in o.m. Antwerpen, Brussel en Amsterdam (Kraakgeluiden). In maart 2004 begon in het kader van “dedonderdagen” in kunstencentrum de Singel een intense en vruchtbare samenwerking tussen Champ d’Action en Collectief reFLEXible. Zij voerden toen samen het werk “More or Less” van Karlheinz Essl uit. Een langdurige samenwerking met Champ d’Action werd in 2005 gekonsolideerd met de deelname aan het TIME CANVAS FESTIVAL 2005 en de kreatie op het Transit Festival 2006 van “Ventriloquium”, een kompositie die Stefan Prins schreef voor Champ d’Action en het Collectief reFLEXible.

Na bijna 10 jaren binnenkamers wetenschappelijk en artistiek onderzoek te hebben uitgevoerd, vertrekt het ‘Institute for Transacoustic Research’ nu op een ‘expeditie’ doorheen Europa om hun geheim archief te presenteren en de resultaten van hun onderzoek te laten horen en zien. Hun performance verwijst naar de geschiedenis van wetenschappelijke lezingen – van spektakulaire 19de-eeuwse publieke experimenten met elektriciteit tot populair-wetenschappelijke televisie-programma’s van vandaag. Door hun presentatie van vreemde fenomenen van onze waarneming, akoestische absurditeiten en fragmentarische vertogen wil dit kwartet het publiek laten deelnemen in deze mengeling van wetenschappelijke revue, koncert en onderzoekslaboratorium.

Wat komt er aan bod in deze voorstelling:

Elektronische experimenten:
Instrumenten die gebouwd zijn met omgebouwde elektronika zoals de groentensyntesizer of een capuccino-sequencer. Tijdens een deskundige uitleg van de onderzoekers, geven deze verbouwde apparaten het beste van zichzelf in bevreemdende soundscapes.

Geluidslaboratorium:
Wetenschappelijke praktijken worden in vraag gesteld door allerlei dubieuze experimenten. Gereedschap dat normaal gezien enkel in een laboratorium opduikt zoals centrifuges, magnetische mengapparaten, glazen kolven,… worden op het podium gezet en gebruikt als klankobjekten.

Translectures:
Een snelle audiovisuele stoomkursus over transakoestika met ‘mindmapping’ op een scherm en experimentele elektronische muziek. Het doel is om een voorstelling te geven die balanceert tussen linguistiek, akoestiek en grafiek. Het ‘transakoestische’ antwoord op de wetenschappelijke lezingen van de oude school!

Het ‘instituut voor transakoestisch onderzoek’ werd in 1998 opgericht in Wenen en wil onderzoek uitvoeren door middel van kunst en kunst door middel van wetenschap. Het verouderde onderscheid tussen deze twee gebieden wordt en metodes en omgevingen van beide worden gekombineerd. Het instituut bestaat uit:

Nikolaus Gansterer (°1974) - studeerde experimentele media van de universiteit voor Toegepaste Kunsten (Wenen) en werkt met klankinstallaties, video-produkties, grafiek en installaties.
Matthias Meinharter (°1971) studeerde etnologie aan de universiteit van Wenen en was betrokken in zowel experimentele muziek als design- en mode-projekten.
Jörg Piringer (°1974) is vooral aktief als klankdichter, muzikus en radiokunstenaar. Hij studeerde aan de ‘Schule für Dichtung’ in Wenen bij o.a. Curd Duca (komponist van elektronische muziek en gedichten) en Tuva-zangeres Sainkho Namtchylak. Hij behaalde ook een master in komputerwetenschappen. Net als Nikolaus Gansterer speelt hij ook mee in het Wiener Gemüse Orchester. In 2002 bracht hij een performance op het KriKri klankpoëziefestival in Gent.
Ernst Reitermaier (°1974) ten slotte is aktief op dezelfde gebieden van experimentele muziek en radiokunsten. Hij studeerde filosofie, muziek en kultuurmanagement in Wenen.

• Mauricio Kagel: Pandoras box (1960)
• Anna Lange / Monica Germino: Xenia (2005)
• Mauricio Kagel: Het Mondelinge Verraad (1983)

Pit Therre is een geval apart: hij werd in Nederland geboren, studeerde kerkmuziek, verhuisde naar het Duitse Krefeld en promoot dan met zijn Theater Am Marienplatz decennia lang het veelomvattende teatrale oeuvre van Mauricio Kagel. Speciaal voor November Music komt hij naar Gent om Kagel’s beruchte muziek epos over de duivel in een eigen – geautoriseerde – solistische versie uit te voeren. Een unieke gelegenheid om Kagel te aanhoren in een voor Vlamingen verstaanbare Nederrijns dialekt! Tevens een bijzondere kans om een zelden te horen stukje met en over de bandoneon mee te maken.

Louis Andriessen - (Photo by Jeffrey Herman)

Van een geheel andere orde is het muziek- en filmprojekt ‘Xenia’ van kunstenaar Anna Lange en komponist Louis Andriessen. Het projekt “Xenia”, waarin Anna Lange haar intieme band met het landschap verbeeldt in verschillende media zoals film, fotografie, neon, ets, tekening en tekst, startte met een reeks fantasiekaarten van het landschap, die zowel letterlijke plekken van Brabant bestrijken, alsook de synestetische velden van Anna’s herinnering. Toen zij de etsplaten klaar had, vroeg zij Louis Andriessen routes te tekenen op deze kaarten. Anna is de kaarten dan al filmend gaan ‘bereizen’. Daaruit zijn onder andere drie abstrakte korte films als een drieluik samengevoegd, waarop dan weer de kompositie verder werd uitgebouwd. De muziek op de klankband wordt gespeeld door de Nederlandse violiste Monica Germino.

Mauricio Kagel

Mauricio Kagel: Het Mondelinge Verraad.
Een Muziek Epos over de Duivel. (1981-83)
"Het tema van deze muziekscènische kompositie is de figuur van de duivel, zijn eigenschappen en mytologieën, verschijningsvormen en gedaanteverwisselingskunsten, zoals die in legenden, sprookjes, fabels en spreekwoorden, in toverformules en oude liederen van het volksgoed te vinden zijn. Tegelijkertijd beduidt de schriftelijke vastlegging en verspreiding van dit materiaal door het navertellen dikwijls een verraad aan de oorspronkelijke overlevering. De autenticiteit van de mondelinge traditie wordt in de loop der tijd door variatie voortdurend uitgehold." Mauricio Kagel

Uit de verscheidene tekstbronnen stelde Kagel een in mekaar grijpend verhaal samen, een episch kontinuüm uit brugstukken, hoofdzakelijk gekozen uit de verzamelband “Les Evangiles du Diable, selon la croyance populaire”, uitgegeven door Claude Seigolle in 1964 in Parijs.
De muziek van het werk, dat uit 36 nummers bestaat, staat een algemene indeling toe in stukken die een begeleidingskarakter hebben zowel als autonome delen, waarin de duivelse affekten - overeenkomstig de illusietechnieken van het Barokteater – met zo klankschilderende mogelijke middelen opgewekt worden.

“Toen ik de tekst van mijn stuk in het Frans samenstelde, was ik me nog niet bewust dat me later de vreugde zou gegund zijn, het in verscheidene talen te horen. Indien men me na versies in het Engels, het Amerikaans, het Duits en het Nederlands, ook een Nederrijnse voorgehouden had, had ik me over de omvang van de overdrijving vrolijk gemaakt. Echter: toen Pit Therre me zijn plan aankondigde, dit epos over de duivel in Nederrijns voor te dragen, stemde ik onmiddellijk toe, goed wetende dat vele delen van het libretto op deze manier een terugkeer naar de bronnen van de mondelinge overlevering zouden betekenen. En dat is hier daadwerkelijk gebeurd. In een taal met een dergelijk evokatieve tongval behouden de legenden, sprookjes, fabels, spreekwoorden en toverformules die geloofwaardige gelijkenis en vergankelijke atmosfeer die ze nodig hebben."

Pandoras box
Dit is een oud werk van Kagel, voor een instrument dat hij als Argentijn zelf ook speelde. Geheel in de uiteindelijke Kageltraditie, verklankt deze kompositie reeds een volledig vervreemdende vizie op dit zelden te horen instrument.

De m staat op drie poten, net zoals de tetraëder. Erg stabiel dus. Dit <M&M> koncert staat dan ook in het teken van de dubbele drievoetige stabiliteit van het mens&machine orkest. Konstruktief werk –de in opbouw zijnde architektuur bij Logos zal aan dit tema niet geheel vreemd zijn- van Kristof Lauwers, Moniek Darge, Hans Roels, Conlon Nancarrow, Sebastian Bradt, Kraftwerk en Godfried-Willem Raes. Ook de uitvoerders zijn drievoudig van de partij: robots, danseressen, musici.

Lorangus disens quadratus, het klinkt zo'n beetje als een biologische soort. Maar, toch niet, want het is de originele naam van de nieuwste ontwikkeling inzake sensoren in het Logos laboratorium. Meer bepaald gaat het hier om een hybride sensor waarin zowel sonar als radartechnologie wordt gebruikt om karakteristieke eigenschappen van bewegingen van menselijke lichamen in bruikbare data om te zetten. Deze data kunnen dan op allerhande wijzen geïntegreerd worden in de besturingssoftware voor het robotorkest. Het bijzondere aan de nieuwe sensor ontwikkeld door Godfried-Willem Raes is niet alleen zijn buitengewoon grote gevoeligheid (hij heeft een meetbereik van 6 meter), maar ook het feit dat door de kombinatie van precieze positiebepaling met op doppler radar gesteunde bewegingsanalyze een erg grote betrouwbaarheid kan worden bereikt. De technische details kunnen nagelezen worden in het artikel dat Godfried-Willem Raes er zelf over schreef op de logos website: http://www.logosfoundation.org/ii/distance_sensing.html.

HY1 - sensor

De nieuwe sensor werd meteen toegepast in het vorige spetterende <M&M> koncert dat speciaal rond het tema 'Sensaties' was opgebouwd, maar zal zeker in nog verder uitgewerkte komposities en danskoreografieën te horen zijn in deze nieuwe M&M koncertproduktie. Overigens, de lorangus disens quadratus, mag ook gewoonweg HY1 genoemd worden. Da's korter en toch ook heel wat poëtischer...

‘Elements of Sci-Fi’ werd opgericht in 1996 door twee vrienden Nikita Chudjakov en Dmitri Protasevitch. Met oude Sovjet komputers en analoge syntesizers namen ze hun eerste CD op en speelde ze op het Witrussische festival voor elektronische muziek “Future Sound of Minsk”. Hun muziek was een mix van ambient, musique concrète, dub en experimentele elektronika.

In 1999 verliet Dmitri Protasevitch ‘Elements of Sci-Fi’ en een jaar later werd het dankzij de komst van Sveta Shljachova opnieuw een duo. Op het einde van 2000 verlieten beiden Wit-Rusland omwille van de politieke spanningen en isolatie en kwamen in Gent terecht. Hier traden ze op in koncerten van het Nieuwpoorttheater en het IPEM en van de Vooruit (koncert en mini-album gebaseerd op werk van Mozart). In maart 2006 waren ze ook in Logos te horen tijdens het ‘Techno’ koncert van het <M&M> ensemble.