Koncertberichten
AUMF QuartetVerfijnde improvisaties, gekombineerd met live elektronika.dinsdag 1 december om 20u In 2008 ontmoetten de Australiërs Laura Altman en Mike Majkowski de Spanjaarden Yolanda Uriz en Ángel Faraldo op een festival voor nieuwe muziek in Nederland. Ze begonnen op regelmatige basis samen te spelen. Het AUMF kwartet - een akrostikon van hun familienamen - werd al snel een feit. Verfijnde improvisaties met veel voeling voor kleur, tekstuur en opbouw waren van meet af aan primordiaal voor hen, alsook een naadloze fuzie van instrumentaal en elektronisch. Op dit koncert kunt u hun nieuwste sessies meemaken.
Klarinettiste Laura Altman is eveneens een vaste gast bij het NowNow - kollektief en vormt buiten de optredens met AUMF een trio met akkordeoniste Monika Brooks en pianiste Magda Mayas. Ze werkt ook regelmatig samen met lokale dansgezelschappen. Ángel Faraldo studeerde klassieke gitaar aan het konservatorium van Madrid en verkaste nadien naar Nederland om aan de slag te gaan in de Studio Sonologie van het konservatorium van Den Haag. Zijn bezigheden zijn voornamelijk kompositie, digital instrument design en improvisatie. En in dat laatste werkterrein is het met zijn zelfgebouwde synthesizer 'MISS' dat hij het liefst optreedt. Daarnaast verzorgt hij nu en dan (klank)installaties voor multimediale gelegenheden of werkt hij samen met ensembles als Orquesta FOCO (S) of het The Hague Improvisers Orchestra (NL). Ook komt hij geregeld met elektroakoestische muziek naar buiten, zoals zijn Apropiación (2006) voor twee komputergestuurde sprekers, gesamplede klanken en koor. Tot slot mag hij zich auteur van twee soundtracks voor kortfilms noemen, met name Café Solo (van Naiara Seara en Estíbaliz Ruiz, uit 2002) en Stadt-Fisch (van Patrizia Monzani, uit 2006).
Mr. Probe says 'Hello'donderdag 10 december 2009 2008 om 20u Programma:
Na een periode waarin ze met andere projekten bezig waren, steken violiste Marieke Berendsen en gitarist/komponist Bruno Nelissen weer de koppen bijeen. Mr. Probe is de groepsnaam die hiervoor gekozen werd, de personifikatie van een instrumentaal ensemble. Het is echter geen 'vast' ensemble in de gangbare zin van het woord; Mr. Probe is een basis van waaruit initiatieven in allerlei richtingen, kunstvormen en door allerhande kunstenaars worden genomen. En elk nieuw initiatief wordt een 'probe' om uit te testen. De bedoeling is om per projekt andere musici/kunstenaars uit te nodigen om samen met Marieke en Bruno een nieuw konsept uit te werken. Gezien er nauwelijks nieuwe muziek bestaat voor de basisbezetting van Mr. Probe, werd aan een aantal Nederlandse, Vlaamse en Duitse komponisten gevraagd om dit hiaat op te vullen. Het resultaat is een avondvullende voorstelling met vijf nieuwe proben en twee bestaande werken, met als rode draad een tape met teasers (intro's) van de komponisten.
Performancekunstenaar, komponist, publicist en dramaturg David Helbich maakte met Shootout een interaktieve partituur waarbij de gestes van een rockgitarist tot klank worden gebracht in de viool. Een duel tussen een instrument(alist) en zijn versterker/medespeler. Nico Sall is geen onbekende voor Mr. Probe. Zo schreef hij voor Marieke eerder al Perspectives voor viool, bewegingssensor en elektronika. Op deze voorstelling krijgen we zijn Refractions te horen, ook wel omschreven als 'Sall's nieuwste elektronische sonde'.
Marieke Berendsen - die we vorige maand nog aan het werk zagen op het koncert van Hallveig Ágústsdóttir - studeerde viool aan het Fontys konservatorium in Tilburg bij Chris Duindam en Annemieke Corstens. Ook bij Willem Jeths, Vera Beths, Godfried-Willem Raes en Tomoko Mukaiyama wipte ze terloops de kursus binnen. Bruno Nelissen studeerde gitaar en kompositie aan het Fontys konservatorium, waar hij in 2002 cum laude afstudeerde. Als gitarist is hij, naast medeoprichter en lid van Mr. Probe, lid van het elektrisch gitaarkwartet Zwerm. Ook speelde hij in produkties als Volume 1 (Cluster klankkollektief), Moskou-Petoesjki (Kameroperahuis Zwolle) en zalen als muziekcentrum Frits Philips, koncertzaal Tilburg en DE LINK. Als komponist schreef hij kamermuziek voor ensembles als Quatuor Danel, Vocaal Lab Nederland, Quink Vocal Ensemble, Egidius Kwartet, de Volharding en festivals als November Music, Gaudeamus, Oerol, YO international youth opera festival en Traces. In 2006 won hij de Berliner Opernpreis, uitgeschreven door de Neukoellner Oper en in 2004 ontving hij de Anjer Muziekprijs. Ook drong hij in 2007 door tot de finale van de kompositiewedstrijd van het Groot Omroepkoor. De laatste jaren heeft hij zich voornamelijk gespecialiseerd in opera en muziekteater. Zo schrijft hij op dit moment een nieuwe opera voor November Music in samenwerking met librettist Johannes Westendorp.
<M&M> 'Winter'donderdag 17 december 2009 2008 om 20uDe afsluiter van een goedgevuld <M&M> jaar. Met nieuw werk van de Logos crew en enkele passende, feestelijke arrangementen. Het is Vlaanderens produktiefste centrum voor nieuwe muziek toch maar weer mooi gelukt: twaalf professionele, veelzijdige produkties op rij, kant en klaar met frisse orkestraties en nieuw gekomponeerd werk, faut le faire. En hier houdt het alleszins niet mee op, want ook voor 2010 heeft de crew inmiddels twaalf verrassende tema's vastgelegd waar we nu al luidop over aan het dagdromen zijn. Laat ons ook niet uit het oog verliezen dat we deze maand het 197ste <M&M>-koncert zullen beleven. Reden te meer om er volgende lente een heel bijzondere 200ste editie van te maken. Maar,... alles op zijn tijd natuurlijk. Blijven naar de koncerten komen en u laten verrassen door wat we voor u in petto hebben, da's de boodschap voor ons trouwe publiek. Omdat er op het jaareinde toch wel iets te vieren hoort, hebben we ook dit jaar wat feestelijke muziekjes bijeengescharreld: een nieuwjaarsmedley, enkele salontango's, een uitgelezen assortiment kerst- en andere wintersferen, een nieuwe versie van Astor Piazolla's Inverno Porteno, December Lights van Xavier Verhelst, Radetzky March van Johann Strauss en wie weet zelfs een nieuw stuk van Barbara Buchowiec. Uiteraard staat ook weer heel wat nieuw en interaktief werk op het programma van Kristof Lauwers, Moniek Darge, Sebastian Bradt en Yvan Vander Sanden, dat alles onder leiding van Godfried-Willem Raes. De dans-aspekt is voor de rekening van Zam Ebalé, Marian De Schryver en Dominica Eyckmans.  Een nieuw jaar, een nieuwe robot? Ja hoor, we hebben inmiddels (met dank aan Yvan Vander Sanden) zicht op een nieuwe telg in ons machine-orkest: <HarmO> (de mannelijke tegenhanger van <Harma>) staat momenteel in de steigers en zal in de loop van volgend jaar (wellicht zelfs vroeger, als we op het animo van de bouwer afgaan) een welkome aanvulling worden in ons orkest. Voor gedetailleerder info verwijzen we u graag door naar volgende link op onze site (http://www.logosfoundation.org/instrum_gwr/harmo.html), maar voor wie echt niet kan wachten, geven we alvast een inkijkje in het bouwdagboek...
Hartafstand tussen de bedieningspallen voor de rieten was 13.54mm, waardoor we de magneten om en om (in twee rijen) dienden te monteren. Wanneer we de bedieningsmagneten om en om monteren, mogen ze dan hooguit 27mm breed zijn. De gebruikte types zijn 20mm breed. Voor deze montage plooiden we een inox plaat van 2 mm dikte in een assymetrische U-vorm. In de onderzijde daarvan werden de 73 gaten voor de montage van de elektromagneten geboord. Om de automaat goed te kunnen afregelen, werd de gehele elektromagnetendrager zo gemonteerd op de zijdelingse steunen, dat de hoogteligging heel nauwkeurig kan worden ingesteld.
Bovendien vormde ook het vermogen nodig om een bepaalde positie aan te houden (21 Watt) een bezwaar. Lineare stappenmotoren met een schroefgang-as houden hun positie wanneer ze volledig stroomloos worden gemaakt. De snelheid van deze mechanismen is echter heel wat lager dan bij soft-shift magneten. Het hele trajekt met de lineaire motoren neemt ca. 500ms in beslag, terwijl dit bij toepassing van soft-shift magneten slechts 45ms zou duren. Voor de elektronische besturingen gebruikten we onze eigen en beproefde ontwerpen voor muziekautomaten, meer in het bijzonder, de schakelingen ontwikkeld voor onze player pianos en later in talloze andere robots toegepast. Daardoor kon ook aanslaggevoeligheid worden geimplementeerd. Hoogst ongebruikelijk voor een harmonium, maar we hadden het al eerder gedaan bij de bouw van <Harma>, <Qt> en <Bako>. <HarmO> kan rechtstreeks via midi zowel als UDP/IP worden aangestuurd. Ook de winddruk is heel nauwkeurig regelbaar, waardoor crescendos perfekt mogelijk zijn. Komponisten zie voor <HarmO> willen schrijven moet er terdege mee rekening houden dat de winddruk geregeld moet worden in funktie van de gewenste dynamiek enerzijds, maar ook in funktie van het luchtverbruik. We wijzen er in dit verband op, dat het luchtverbruik voor lage tonen heel wat groter is dan voor de hoge. De meest voorkomende fout in midi bestanden, bestaat erin de druk bij aanvang van de track of partij in te stellen op een vaste waarde. Hierdoor echter wordt druk opgebouwd zonder rekening te houden met het al dat niet spelen van tonen. Dit leidt niet alleen tot volkomen overbodig lawaai van de motor, maar ook vaak tot lekken in de toonkancellen. De goede metode bestaat erin, na het inbrengen van de muzikale partij, de windkontroller instellingen voor de gehele track te bepalen in funktie van de notentekst en de gewenste expressie. Het instrument heeft een erg groot dynamisch bereik: gebruik het ook.'
|
Mike Majkowski is afkomstig uit Sidney. Begonnen als jazzbassist, ontwikkelde hij gaandeweg een steeds grotere interesse in hedendaags klassieke muziek. In de samensmelting van beide werkterreinen waren het voornamelijk Charles Mingus, Axel Dörner, Derek Bailey en Morton Feldman die naar eigen zeggen zijn vizie als solist gevormd hebben. Hij is aktief in de Sidneyse improvisatiescene als lid van het NowNow - kollektief en werkte daar reeds samen met Han Bennink en Jim Denley. De laatste tijd legt hij zich meer op het solorepertoire toe, waarbij hij de technische mogelijkheden van zijn kontrabasspel stelselmatig verfijnt.
Fluitiste Yolanda Uriz vormde reeds in 2007 een elektro-instrumentaal duo met Ángel Faraldo, die ze had leren kennen van het The Hague Improvisers Orchestra. Hun samenwerking spitst zich eerder toe op bidirektionele beďnvloeding: elektronika manipuleert de output van de fluit en vice versa. Het resultaat van deze prille samenwerking kon men reeds natrekken op hun online album Villa Ockenburg, te beluisteren op het net-label Larraskito (
Frank Crijns' Convection is een kombinatie van grafisch en traditioneel genoteerde muziek. Improvisatie en virtuoze klankwatervallen vergen het uiterste van de techniek en kreativiteit van de uitvoerders. Bruno Nelissen brengt met Door-rooD een kompositie waarin alles 'door'-gaat; woorden krijgen een nieuwe betekenis door het woord ervoor, het woord erna, of door de klank waarmee ze elektronisch vermengd worden. De viool beďnvloedt de klank van de gitarist en vice versa. Tekst, ritmiek, densiteit, horizontale en vertikale klanken golven door de ruimte als een eindeloze sinusoďde.
'Nukleaire postapokaliptika' is dan weer de beste omschrijving voor Radioactiviteit van Merijn Bisschops: in de nasleep van een kerneksplosie ontwikkelt zich straling die neerdaalt tijdens de fall-out en in de radioaktieve materie ontstaan mutaties. In het residu klinken onder andere flarden van ruis, wankele samenklanken uit een oude radio, en ergens speelt zelfs nog een kapotte muziekdoos mee.
Simon Steen-Andersen pakt het dan weer op zijn gekende metamuzikale manier aan: Next To Beside Besides is afgeleid van een van zijn oudere werken, Besides voor cello solo. Over deze muzikale koreografie laten we even de maker zelf aan het woord: 'Will an abstractly conceived piece of music still be the same piece even though played on instruments with essentially different types of movements? And what if the composition was thought of as a choreography for musician and instrument - with sound as a consequence? Then the same piece would sound completely different on instruments with different relations between movement and sound.'
Tot slot krijgen we met Zeimbekiko 1918 van Yannis Kyriakides een herinterpretatie van (een opname van) een Griekse volksdans. Kyriakides ontleende de inspiratie voor dit stuk aan een stokoude grammofoonplaat waarvan hij de digitale opname bewerkte, in stukjes knipte en manipuleerde tot het een autonome klanklaag werd. In dit stuk onderzocht hij in hoeverre de aan sleet onderhevig zijnde grammofoonplaat zowel de drager als de verwoester van zijn eigen gegevens kan zijn: de naaldruis en de latente brom dreigen immers elk moment de muziek te overstemmen.
In 2006 won ze de prijs van de jury in de 'DE LINK' wedstrijd in Tilburg. Ze heeft steeds een nauwe band gehad met de hedendaagse viooltechniek en kwam om die reden dan ook naar Gent, waar ze aan het konservatorium MaNaMa 'Specialisatie Solist Hedendaagse Muziek' volgde bij George van Dam om er met grote onderscheiding af te studeren. Ze speelde reeds mee bij Spectra, Champ d'Action, Nadar, ons eigenste <M&M> Ensemble en ICTUS. Geregeld treedt ze op in België en Nederland in diverse instrumentale groepen (Skomorovsky Orchestra, Cluster klankkollektief, Keuris Trio,...) en was te horen op festivals in binnen- en buitenland zoals Transit, Holland Festival, Oerol, Philharmonie (Luxemburg), Flagey, DE LINK, November Music en Ars Musica.
'Voor <HarmO> werd uitgegaan van een oud harmonium - volgens het label althans - gebouwd door Emile Kerkhoff, een ambachtelijk wat aan lager wal geraakte orgelbouwer gevestigd in Brussel. De gehele bouw lijkt als twee druppels water op een Beckwith instrument, type 'Grand Orchestral Action G, 6 octaves 18 stops'. Wellicht heeft Kerkhoff niet veel meer zelf gebouwd dan de kast rond het instrument... Het instrument is voorzien van acht onafhankelijke reeksen doorslaande tongen en werkt met zuiglucht, zoals het gros van de naar Amerikaans model gemaakte 'reed organs'. Vier registers voor de bas en vier voor de diskant. Als extra is het harmonium uitgerust met een subbasregister bestaande uit 13 rieten geplaatst in een afzonderlijke bakje dat als resonator dienst doet. De balgen en windlade verwijderden we integraal en werden vervangen door een kompressor met motorbesturing, een Laukhuff Ventola zuigblazer. Daar dienden we wel een goede geluidsdemper voor te ontwerpen want geruisloos zijn deze Ventola blazers bepaald niet... De kracht vereist om de paletten rechtstreeks, dus zonder de hefboom gevormd door de toets en het eigen gewicht van de toets, in te drukken maten we als 2.45 Newton (250 gF).
De registers zijn telkens gedeeld in bas- en diskant. Voor de automatisering daarvan gebruikten we elektromagneten met dubbele spoelen van de firma Laukhuff. Er zijn 4 registers aan de baskant en 4 aan de sopraankant. Daarbovenop komt nog het subbasregister. Voor de automatisering van de zwelkasten, werden twee lineaire stappenmotoren van Nanotec toegepast. De toepassing van soft-shift lineaire magneten hadden we oorspronkelijk voorzien, maar daarvan dienden we uiteindelijk af te zien vanwege de te geringe kracht die deze komponenten kunnen leveren (8 tot 13 Newton, terwijl we eigenlijk meer dan het dubbele nodig bleken te hebben).
