Koncertberichten

INSIDE OUT

Dit improvisatie-duo ontwierp een nieuw surround-systeem waarbij het geluid verdeeld wordt over verschillende versterkers. De realisatie van dit systeem berust op de manipulatie van opgenomen geluiden met behulp van komputersoftware. Gitaarklanken worden geregistreerd met kontaktmikrofoons op de hals, de kam en de brug. Saxofoonklanken worden opgenomen met microfoons langsheen de lengte van het instrument. De gitaarmicrofoons voelen trillingen op verschillende plaatsen; de saxofoonmicrofoons registreren een verschillende sektie van de luchtkolom. De harmonische informatie wordt gebruikt in het kompositieproces. De uiteindelijke klanken worden weergegeven via afzonderlijke speakers. Het publiek bevindt zich in een kring van 8 luidsprekers. De ervaring is alsof men zich "binnenin" de aktiviteit van elk instrument bevindt.

John Butcher (Eng) studeerde fysika aan de universiteit maar speelde ondertussen saxofoon in allerlei jazz en experimentele groepen. Na zijn doktoraat in de fysika legde hij zich volledig toe op de improvisatie en de hedendaagse muziek. Naast optredens in Europa en de VS maakte hij ook verschillende cd-opnames. foto: Caroline Forbes

Ian Birse (Can) presenteerde allerlei installaties en performances in Canada, de VS en Engeland. Hij is niet alleen zeer aktief in de improvisatie-scene als gitarist maar ook in de multi-mediawereld. Projekten met tekst, video en elektronika verdienen zijn voorkeur.

WARHOL ENSEMBLE

Het Warhol Ensemble is ontstaan uit een samenwerking tussen de Amerikaanse komponist Mark Warhol en de Canadese fluitiste Catherine Issalys. Sinds zij elkaar ontmoetten op de Stockhausen-kursussen in Kurten (Duitsland), hebben zij nog andere muzikanten uitgenodigd om samen hedendaagse werken die kamermuziek met theater vermengen, uit te voeren. Voor deze vierde produktie - de eerste in Europa- wordt het Warhol Ensemble aangevuld met de Belgische zangeres Françoise Vanhecke en de Amerikaanse klavierspeler John Jensen.

• "Evocations" voor piano-solo van Carl Ruggles (1876-1971). Deze eigenzinnige Amerikaanse komponist, tijdgenoot en vriend van Cowell, Ives en Varèse, komponeerde een beperkt oeuvre bij elkaar waar de (komplexe) polyfonie alomtegenwoordig is.
  
  
• "Enigma" en "Herbstmanoever" (1992) voor solo-zang en klein slagwerk van Boudewijn Buckinx. Deze 2 korte stukken, geschreven voor Françoise Vanhecke, werden gemaakt voor een poëtisch-muzikaal programma "Zwarte Walsen" in 1993. De teksten zijn van Ingeborg Bachmann.
  
  
• "Lieder Ohne Worte" van de Griekse komponist Dimitri Terzakis. De 3 cycli van dit werk werden reeds opgenomen door Françoise Vanhecke. Ieder stuk is een gevoelstuk rond een bepaald thema, de tekst bestaat enkel uit syllabes en klinkers.
  
  
• "Tierkreis" van Karlheinz Stockhausen. Dit werk bestaat uit een cyclus van 12 korte stukken die geïnspireerd zijn op de 12 sterrentekens van het dierenriem. Het werk wordt uitgevoerd met "Inori-gestures", dit zijn gebaren afkomstig uit Japanse gebeden.
  
  
• "Crazy Rabbit Songs" (1998) van Mark Warhol. De teksten van deze liederen zijn van de gevengene Hardy Coleman alias Crazy Rabbit en ze werden geschreven in de gevangenis. Het tweede lied "Come in Flying saucer, Do you Hear?" vertelt het verhaal van 2 blanke jongetjes die in de jaren '50 met zijn rassensegregatie voor het eerst een zwarte zien en denken dat dit een buitenaards wezen is.
  
  
• "Ou est Fleuri Rose?" (1999) van Mark Warhol. Deze cyclus in 7 delen voor klavecimbel, fluit en verteller over het droevige verhaal (wel met een happy end!) van de weggegooide pluchen beer van fluitiste Catherine Issalys.

Françoise Vanhecke is zeker geen onbekende in België. Zij studeerde zang en piano aan het konservatorium van Gent en vervolmaakte zich verder bij Dorothy Dorow, René Jacobs, Ré Koster, Zeger Vandersteene, Ernst Haefliger en Erika Pauwels. Zij koncerteerde met verschillende binnen- en buitenlandse ensembles en won o.a. de "Palmo d'Oro Internationale" voor liedkunst en kamermuziek in Italië. Daarnaast doceert ze aan de Hogeschool Gent.

Catherine Issalys is een jonge fluitiste van Montreal waar zij de solo-fluitiste is van het Filharmonisch Orkest. Na haar studies in Canada trok ze naar de Stockhausen-kursussen in Duitsland.

John Jensen studeerde piano in Californië waar hij nu ook aktief participeert (o.a. in het Mirecourt-trio) in het muziekleven. Hij nam recent een cd op met pianowerk van Ives.

De Amerikaan Mark Warhol is komponist, komputerprogrammeur en lid van het Metropolitan Symphony Orchestra. Hij ontwierp ook de eerste elektronische muziekstudio van de universiteit van Tennessee. In 1999 lag hij aan de basis van het Ensemble Warhol.

FREIGHT TRAIN

ARTHUR ROBISON - SCHATTEN:
EINE NACHTLICHE HALLUZINATION (1923)
Indien men slechts één film zou kiezen om de fascinatie van de Duitse cinema voor het kunstzinnige gebruik van schaduwen te verbeelden, dan is "Schatten" wel de eerste keuze.
De voorliefde voor schaduwen en reflekties en het dubbelgangersthema zijn voortdurend aanwezig bij de meerderheid van de Duitse films uit die periode. Deze hang naar dualisme vindt men terug in "Der Student von Prag", waar Balduin door zijn eigen beeld achtervolgd wordt; in "Das Cabinet des Dr. Caligari", waar de eminente doktor ook optreedt als klantenlokker op een kermisterrein; in de duale persoonlijkheid van de angelieke meesterkrimineel "Dr.Mabuse der Spieler", en in de majestatische bewerking van Goethe's "Faust" door F.W.Murnau. Film voorzag in een geschikt medium om de kwaliteiten van deze buitenwerkelijkheid te vatten, waar schaduwen en reflekties een eigen leven kunnen gaan leiden.

In het verblijf van een hertog (Fritz Kortner) en zijn betoverende eega (Ruth Weyer) zijn een aantal gasten samengekomen, waaronder twee verliefde ruiters. De jaloersheid van de hertog groeit als hij getuige is van de attenties van de gasten voor zijn vrouw, wiens verleidelijke dans en sensuele kledij weinig aan de verbeelding overlaten. Weldra arriveert de schaduwspeler (Alexander Cranach), een exuberante man met verwilderde haarbos en krankzinnige ogen; hij zet zijn schaduwtheater op en begint met de vertoning van een driehoeksverhouding. De gemagnetiseerde gasten worden aktieve deelnemers wanneer de schaduwspeler hun schaduwen steelt om ze in het toneel te laten optreden, en hen zo de kans geeft hun geheime, in het echte leven onderdrukte, fantasieën te realiseren. Tomeloos blijven de vurige gasten de hertogin het hof maken, tot de hertog in een vlaag van jaloezie de butlers beveelt zijn vrouw te grijpen en vast te binden. Dan overhandigt hij elke gast een zwaard en beveelt hen haar te doorsteken. Na de dood van de hertogin grijpen de gasten de hertog en gooien hem naar beneden op de kasseien.
Plotseling lost het scherm op en de schaduwspeler verschijnt om de schaduwen terug te bezorgen aan hun rechtmatige eigenaars, die in slaap verzonken zijn.
Wanneer de zonnestralen doorbreken, slaan de opnieuw verenigde hertog en hertogin het vertrek van de gasten en de schaduwspeler gade.

FREIGHT TRAIN
Piotr Bikont (voice) Marek Choloniewski (computer instruments, voice) Krzysztof Knittel (electronic instruments, voice) Wlodzimierz Kiniorski (sax, percussion, flutes)
De Freight Train kwam in 1987 in Warshau op gang. Deze Poolse experimentele groep speelde later op alle mogelijke festivals van nieuwe muziek in Polen.
De lokomotief wordt gevormd door het vaste trio Krzysztof Knittel, Piotr Bikont en Marek Choloniewski. Voor het koncert in Logos werd er nog een andere wagon aangehaakt:. de saxofonist en perkussiespeler Kiniorski.
De muziek van deze poolse goederentrein is intuïtief en vooral gebaseerd op komputer-ritmes. Gesproken of gezongen teksten worden vaak gebruikt maar nooit op de traditionele lied-wijze.

PIOTR BIKONT studeerde aanvankelijk engelse letterkunde en daarna film in Lodz. Hij maakte meer dan tien dokumentaires en experimentele kortfilms.

MAREK CHOLONIEWSKI studeerde in zijn geboortestad Krakau orgel en kompositie aan het konservatorium waar hij nu ook kompositie doceert. Hij is ook artistiek direkteur van het Audio Art Festival.

KRZYSZTOF KNITTEL speelde vroeger bij allerlei "intuïtieve" muziek groepen. Hij studeerde elektronische muziek in Warschau en Buffalo (VS).

WLODZIMIERZ KINIORSKI is saxofonist bij verschillende jazz en avant-garde groepen. Hij maakte ook reeds verschillende cd-opnames en won allerlei wedstrijden in Polen.

SAFFRAAN GITAARDUO

Het gitaarduo Saffraan bestaat uit Elke Soenens (1979) en Laura Maes (1978).
Ze ontmoetten elkaar aan het Koninklijk Konservatorium Gent, waar ze beiden klassieke gitaar studeerden. Laura Maes is ook aktief in v.z.w. Cling Film, waarmee ze elektroakoestische koncerten en geluidsexperimenten organiseert en platen uitbrengt.
Gezien de gelijklopende smaak van de 2 muzikantes was een duo snel gevormd. In tegenstelling tot de meeste gitaarduo's willen ze iets anders brengen dan de zoveelste uitvoering van werken van Villa Lobos, Albeniz of Giuliani. Dus als u op zoek bent naar romantische gitaarmuziek zal Saffraan u diep teleurstellen. Saffraan gaat aktief op zoek naar weinig gespeelde stukken en allerlei nieuwe technieken.
In 2001 behaalde Saffraan de publieksprijs op de internationale kamermuziekwedstrijd in Bergues (France).

Programma :
Hoewel Reginald Smith Brindle (°1917) vooral bekend is voor zijn theoretische geschriften (o.a. over het serialisme), heeft hij een aantal fantastische gitaarwerken gekomponeerd. In "Las Doce Cuerdas" worden krachtige slagpassages afgewisseld met melodieuzere stukken. De double drum roll- techniek wordt in dit werk veelvuldig toegepast. Brindle ontwikkelde deze techniek, waarbij duim en pink roteren op het bovenblad van de gitaar en zo een perkussie-effekt creëren. Dit werk vergt enorm veel van de uitvoerders door de moeilijke ritmische passages en het gebruik van klankkleuren die specifiek op de partituur aangeduid zijn. In "chaconne and interludes" gaat het er iets rustiger aan toe hoewel ook hier de hand van Smith Brindle duidelijk te herkennen is.
In "Cante" van de Mexicaanse komponist Mario Lavista (°1943), worden de gitaren versterkt. Er wordt met gekruiste snaren gespeeld, wat een vreemd geluid met zich meebrengt. Heel het stuk straalt rust uit.
De Japanse komponist Toru Takemitsu (1930-1996) heeft slechts één gitaarduo geschreven: "Bad Boys". Dit werk bestaat uit 6 deeltjes die hoewel ze allemaal een verschillend karakter hebben, steeds door een zekere speelsheid gekenmerkt worden. Kenmerkend voor Takemitsu zijn de ingewikkelde ritmische figuren en het ingetogen karakter.
Het Saffraan-duo creëert ook een eerste werk dat speciaal voor hen geschreven werd: "Doskordianistick" van de jonge komponist Kristof Lauwers.

CAROLE RIEUSSEC

De oorspronkelijke intimiteit van de muzikant die in een studio met microfoon en geluidsobjekten experimeert, gaat altijd verloren. Vanaf het moment dat het fragment verwerkt wordt in een tape-kompositie of als materiaal gebruikt wordt voor een live-improvisatie op het podium, is er sprake van een publiek of luisteraars die tussen de komponist en de geluidsobjekten komen te staan. Rieussec probeert deze fascinerende intimiteit toch op te roepen door "afwezig" te zijn op het podium. Zij verbergt zichzelf en allerlei geluidsobjekten achter een scherm. Met deze omgekeerde Big Brother-situatie (niets te zien van de artieste) wil zij zich ook afzetten tegen opdringerige reclame en andere geluidskoopwaar die de illusie verkondigt dat alles gemakkelijk te konsumeren is.

De Franse geluidsartiste Carole Rieussec maakt sobere en samengebalde kollages van elektronische en alledaagse geluiden. Een voorliefde voor gewone klanken uit het dagelijkse leven en het vermengen van geluiden met verschillende sociale, muzikale en intellektuele achtergronden typeert haar muziek.Voor het koncert in Logos brengt zij twee komposities voor elektronika en allerlei geluidsobjekten.
Tussen 1988 en 1995 werkte Carole Rieussec samen met één van de grote namen van de Franse elektronische muziek Luc Ferrari. Sinds 1990 is zij voornamelijk aktief als helft van het Parijse duo KRISTOFF K. ROLL . Dit elektro-akoestisch duo dat zowel gekomponeerde als geïmproviseerde muziek speelt, bracht reeds 4 cd's.
"Het specifieke van de elektro-akoestische muziek is het aan elkaar koppelen van klanken die zich met verschillende intenties laten beluisteren - luisteren naar de klank, luisteren naar verwijzingen, naar een geschiedenis, naar geluiden met kulturele of sociologische konnotaties, citaten... deze muziek glijdt van de éne soort beluistering naar de andere." (uit een interview met Kristoff K.Roll)