Synchrochord
Collectie Stichting Logos
Titel Synchrochord
Productie Gebouwd te Gent door Godfried-Willem Raes met de medewerking van Kristof Lauwers, Johannes Taelman, Sebastian Bradt, Laura Maes en Xavier Verhelst
Datering 2012
Afmetingen H x B x L: 170 cm x 75 cm x 65 cm Gewicht: ca 45 kg
Classificatie 513
Inventarisnummer LOGOS2012.02
Beschrijving van het instrument
Synchrochord is gebouwd op een V-vormige wielbasis uit roestvrij staal met drie kleine dubbele zwenkwielen. Op de uiteinden van de wielbasis vooraan zijn tenen gevijld, gemodelleerd naar de tenen van Raes.
Op de wielbasis is verticaal een inox balk gelast waaraan met behulp van twee horizontale zijbalkjes een parallelle dunnere balk vasthangt. Vlak voor deze laatste balk zien we de enige snaar van Synchrochord. De snaar is tussen het midden van een ronde metalen resonator onderaan en een gemotoriseerde stemmechaniek bovenaan gespannen. De resonator die de trillingen van de snaar hoorbaar maakt, is vlak onder de wielbasis gemonteerd. Het stemmechaniek is in wezen een “autotuner”. Via een overbrenging met wormwieltje kan de snaar met behulp van de motor worden aangespannen en ontspannen. Een microcontroller verwerkt de zowel optisch als met behulp van een gitaarpick-up waargenomen toonhoogte en schakelt in functie daarvan vervolgens de motor van het stemmechanisme (regeltechniek). Het besturingssysteem van deze autotuner zien we op de printplaat onder de motor.
Over de balk achter de snaar zijn twaalf U-vormige beugels als frets geplaatst. Omdat deze eenvoudig kunnen worden verschoven kunnen ook alternatieve stemmingen worden verwezenlijkt. Twaalf elektromagneten die aan een derde inox balk voor de snaar hangen duwen de snaar tegen de fret. Zo kan de toonhoogte worden gewijzigd. De voeding en het besturingssysteem van deze magneten zien we op de plaat van polycarbonaat achter de balk met de frets.
De snaar wordt aan het trillen gebracht met acht nylon plukkertjes. Deze hangen aan de schijf die op de as van de motor boven de wielbasis is bevestigd. De plukkers raken de snaar juist aan. De snelheid van de motor bepaalt het aantal keer dat de snaar per seconde wordt geplukt. Dit aantal moet gelijk zijn aan de frequentie van de toonhoogte van de gespeelde noot. Een bidirectionele elektromagneet duwt de motor met plukkertjes al dan niet tegen de snaar.
De voeding en het besturingssysteem van dit mechanisme zien we onder de wielbasis. Daar bevindt zich ook de midihub. Omdat de precieze stemming van de snaar voor het slagen van deze technologie cruciaal is, ontwierp Raes de reeds besproken autotuner. De snaar kan worden gedempt. De demper wordt geschakeld met een elektromagneet en bevindt zich onder de motor met de plukkers.
De klank van Synchrochord is te vergelijken met die van een tromba marina.
Raes plaatste twee lichtjes op een armpje aan beide zijden bovenaan de dikke balk.
Synchrochord heeft ook twee audio uitgangen (jack). Een voor het signaal van de pick-up die op de balk onder de frets hangt en één square wave versie van datzelfde signaal (dat ook gebruikt wordt in de technologie van de autotuner). Beide signalen kunnen zowel voor onderhoud als artistiek van pas komen. Alle elektrische schema’s en firmware vind je in het bouwdagboek van Synchrochord.
Speelwijze, repertoire en inzet in producties
Synchrochord maakt deel uit van het Logos Robotorkest, dat voordien m&m-ensemble werd genoemd.
Volgende composities zijn specifiek voor Synchrochord geschreven:
- “Namuda Study #26”, Godfried-Willem Raes (2012)
Opbouw van het instrument/installatie
De midi-ingang (links onder de wielbasis) moet met behulp van een midikabel met het midi-interface worden verbonden. Het midi-interface is op een computer aangesloten. De stroomkabel moet in de daarvoor voorziene fiche (achteraan op de wielbasis) worden gestoken en de schakelaar moet met behulp van de grote hendel worden ingeschakeld.
Manual: zie bouwdagboek en de gids voor componisten.
Inscripties
/
Staat van het instrument
Niet in werkende staat.
Historiek van het instrument
De bouw van Synchrochord startte in 2011. Raes plande aanvankelijk om ook een elektromagnetisch feedbacksysteem (ebow) te implementeren. Dit is niet gerealiseerd.
Problematieken
De techniek die aan de grondslag ligt van Synchrochord staat niet helemaal op punt. De autotuner is niet betrouwbaar.
Media
Afbeeldingen
