Ake 2004
Collectie Stichting Logos
Titel Ake
Productie Gebouwd te Gent door Godfried-Willem Raes met de medewerking van Xavier Verhelst (advies), Johannes Taelman (firmware PIC controllers), Moniek Darge (research materialen) en Kristof Lauwers (application code)
Datering 2004
Afmetingen H x B x L: 85 cm x 50 cm x 75 cm Gewicht: ca 100 kg
Classificatie 514
Inventarisnummer LOGOS2004.01
Beschrijving van het instrument
Voor de bouw van Ake ging Raes uit van een knopaccordeon van het merk Hohner, type Musette II. De balg werd verwijderd en vervangen door een vast exemplaar van roestvrij staal. De knoppen en de daaraan verbonden mechanieken voor het spelen van akkoorden en bassen werden verwijderd.
Ake is gebouwd op een constructie van roestvrij staal dat op twee vaste wielen en een pikkel rust. Met een T-vormig handvat kan de robot worden verplaatst.
De windmachine die op de wielbasis ligt, wordt gebruikt voor het aanmaken van zowel blaas- als zuiglucht. Zowel aan de blaas- als de zuigzijde van de compressor is een inox buis gekoppeld. Deze twee buizen lopen naar een vier weg mengkraan waarvan het derde kanaal (naar boven toe) met de balg en het vierde kanaal (naar beneden toe) met de buitenlucht verbonden is. Een roterend kraanhuis in de kraan bepaald waarheen de zuig- en blaaswind wordt geleid. De as van het kraanhuis is via een riem met de stappenmotor onder de kraan verbonden. Zo wordt de blaas- of zuigstand bepaald. De sensor op het u-profiel zorgt mee voor de positiebepaling.
Voor de automatisatie van de discantzijde werden 46 elektromagneten (Lucas Ledex) boven de knoppen gemonteerd. Deze kant heeft twee registers, namelijk een eenstemmig register en een tweestemmig muzetteregister, waarbij een stiller klinkende licht ontstemde unisono toon aan de eerste stem word toegevoegd. De melodiekant heeft dus in totaal 2 keer 92 rieten (per toon telkens één voor het blazen en het zuigen). Het registers kunnen worden ingeschakeld met twee sterke elektromagneten.
Voor de automatisatie van de baskant maakte Raes gebruik van 24 elektromagneten die met behulp van een tractuur de 24 kleppen kunnen openen. Het laagste octaaf in de bas heeft octaafverdubbeling en maakt dus gebruik van 2 keer 24 rieten. Het tweede oktaaf in de bas heeft octaafverdriedubbeling en heeft dus 2 keer 36 tongen.
De voedingen en de printplaten met het besturingssysteem van de baszijde bevinden boven de windmachine. Op de verticale metalen plaat parallel met het handvat zien we de voedingsconnector en de connector voor het videocameraatje dat tussen de twee lampjes aan de bovenkant van de metalen plaat is gemonteerd. De midi-ingang en -through op de plaat zijn niet meer in gebruik. Deze werden vervangen door de midihub die we op de bodemplaat zien. De printplaten met het besturingssysteem voor de discantzijde zijn met afstandsbussen onder het klavier bevestigd. Daar zien we ook de grotere bidirectionele elektromagneten die de registers bedienen. De motorsturing bevind zich tussen de wielen.
Alle elektrische schema’s en firmware vind je in het bouwdagboek van Ake.
Speelwijze, repertoire en inzet in producties
Volgende composities zijn specifiek vaan Ake geschreven:
- “Ake meditations”, Moniek Darge - a tribute to Pauline Oliveros (2004).
- “Ake Birthday”, Barbara Buchowiec (for viola and Ake) (2004)
- “Fuzzy Harmony Study #12: Tango”, Godfried-Willem Raes (2004)
- “Dedicatio Ake”, Sebastian Bradt (2004)
- “Klanklagen Ake”, Kristof Lauwers & Moniek Darge (2005)
- “An Object for Ake” Godfried-Willem Raes (2005)
- “Hommage to Ake”, Moniek Darge
Opbouw van het instrument/installatie
De midi-ingang (onderaan op de bodemplaat) moet met een midikabel met het midi-interface worden verbonden. Het midi-interface is op een computer aangesloten. De stroomkabel moet in de daarvoor voorziene fiche worden gestoken, dit is de canonplug die zich op de verticale metalen plaat aan het handvat bevind. Ake heeft geen schakelaar. Manual: zie bouwdagboek en de gids voor componisten.
Inscripties
me fecit godfried-willem raes
Staat van het instrument
In werkende staat
Historiek van het instrument
In een eerste versie werd de mengkraan bestuurd met elektromagneten. De veranderende winddruk zorgde voor problemen bij het schakelen. In 2008 werden de elektromagneten daardoor vervangen door de stappenmotor. In 2015 krijgt Ake (cfr. Harmo en Harma) een “slimme motorsturing” van de windmachine. Deze houdt automatisch rekening met de gewenste dynamiek en het luchtverbruik in functie van het aantal en de grote van de gespeelde rieten.
Problematieken
De muziekrobot maakt veel bijgeluiden.
Media
Afbeeldingen
Audio
Hommage to Ake - Moniek Darge
Tags
robot blazen/lucht midi accordeon