So 2003
Collectie Stichting Logos
Titel So
Productie Gebouwd te Gent door Godfried-Willem Raes met de medewerking van Moniek Darge, Kristof Lauwers, Leonaar Degraeve, Xavier Verhelst, Johannes Taelman en Lara Van Wynsberghe
Datering 2003
Afmetingen
H x B x L: 220 cm x 70 cm x 70 cm
Gewicht: ca 70 kg
Classificatie 514
Inventarisnummer LOGOS2003.03
Beschrijving van het instrument
Voor de bouw van So ging Raes uit van een sousafoon in Bb die hij op de Gentse rommelmarkt kocht. Deze werd gemonteerd op een stalen constructie met twee kleine zwenkwielen vooraan en twee grotere wielen achteraan. Achteraan de robot zien we het rood geverfde handvat. Op een metalen plaat die onder de sousafoon tegen schuin oplopende constructie is gemonteerd, bevinden zich de elektronische schakelingen. So wordt aangedreven met behulp van een membraancompressor. Deze is tegen het mondstuk gemonteerd. De twee lampjes voor de compressor refereren naar de ogen van de bespeler. De compressor wordt gestuurd met de schakeling centraal rechts op de metalen plaat vooraan. De drie ventielen van het instrument worden ingeduwd met drie elektromagneten. De besturing hiervan gebeurt met een PIC microcontroller. De schakeling bevindt zich links onderaan op de metalen plaat. Daarnaast zien we de midihub en de schakelaar. We zien twee voedingen, één bovenaan rechts op de metalen plaat en één op de achterzijde ervan. De grote voltmeter boven de twee lichtjes op de metalen plaat werd in de eerste versies van So gebruikt om het stroomverbruik weer te geven aan de componist. Die moest er mee rekening houden dat dit niet te hoog werd. Het display eronder geeft in real time de midinoot weer die door So wordt gespeeld.
Raes voegde onderaan de robot ook een leest (houten voet) toe. Deze kan met behulp van een elektromagneet ritmes op de grond tikken. Alle elektrische schema’s en firmware vind je in het bouwdagboek van So.
Speelwijze, repertoire en inzet in producties
So maakt deel uit van het Logos Robotorkest, dat voordien m&m-ensemble werd genoemd. De robot wordt gebruikt in orkestraties en stukken die specifiek geschreven zijn voor het orkest.
Volgende composities zijn specifiek voor So geschreven:
- “So What”, Godfried-Willem Raes (2003)
- “GestroSo”, Godfried-Willem Raes (2003)
- “SQE v STO 4 QR”, Godfried-Willem Raes (2003)
- “King So”, Kristof Lauwers & Moniek Darge (2004)
Opbouw van het instrument/installatie
De midi-ingang (onderaan op de metalen plaat vooraan) moet met behulp van een midikabel met het midi-interface worden verbonden. Het midi-interface is op een computer aangesloten. De stroomkabel moet in de daarvoor voorziene fiche (tussen de achterwielen) worden gestoken en de schakelaar rechts onderaan de metalen plaat moet worden ingeschakeld.
Bij transport kan de hoorn van So worden verwijderd.
Manual: zie bouwdagboek en de gids voor componisten.
Inscripties
Me fecit godfried-willem raes
Staat van het instrument
In werkende staat
Historiek van het instrument
So heeft een uitgebreide bouwgeschiedenis achter de rug. De eerste schetsen dateren van 2001, de eerste operationele versie dateert van 2003. So werd bestuurd met behulp van een laptop en via een printerpoort (Centronics). Het klankopwekkingsmechanisme gebeurde met siliconen lippen die met behulp van een vaste magneet en een spoel (moving coil driver) op en neer bewogen. Dit mechanisme huisde in een rode luchtdichte pot. Met een radiaalcompressor werd ook werkelijk lucht in de sousafoon geblazen. De aansturing van de driver gebeurde met behulp van de door Raes ontwikkelde “chromatic octaves synth”.
Tussen 2005 en 2007 onderging So een grondige revisie en upgrade (Versie 2). Voortaan werd So rechtstreeks met het midiprotocol aangestuurd. Hiervoor maakte Raes gebruik van een PIC microprocessor. De ventielen werden grotendeels van bijgeluiden ontdaan en ook de movin coil driver en het besturingssysteem ervan (PWM gestuurd door PIC microcontrollers) werd herzien. De grote voltmeter, het display en een antieke schakelaar kregen hun plaats op de metalen plaat vooraan. De radiaal compressor kreeg een motorsturing van Siemens. Dit resulteerde in tooninflectie- (via pitchbend) en klankkleurmogelijkheden.
In 2020 bleek het moving coil mechanisme met siliconelippen en de windmachine versleten. Dit systeem werd vervangen door het huidige systeem met membraancompressor. Ook het besturingssysteem diende hieraan te worden aangepast.
Problematieken
/
Media
Afbeeldingen
Audio
So What - Godfried-Willem Raes
Tags
robot blazen/lucht midi sousafoon