Thunderwood
Collectie Stichting Logos
Titel Thunderwood
Productie Gebouwd te Gent door Godfried-Willem Raes met de medewerking van Kristof Lauwers, Moniek Darge, Johannes Taelman (PIC firmware in 2006), Bert Vandekerckhove, Kurd Vandevelde, Mattias Parent en Lara Van Wynsberghe.
Datering 2000
Afmetingen
H x B x L: 320 cm x 105 cm x 64 cm
Gewicht: ca 120 kg
Classificatie 6: 511 + 512 + 514
Inventarisnummer LOGOS2000.04
Beschrijving van het instrument
Thunderwood is gebouwd op een stalen wielbasis met vier zwenkwielen. De muziekautomaat bevat verschillende modules voor klankopwekking die refereren naar natuurgeluiden. Het merendeel heeft een plaats gekregen in het metalen rek dat op de wielbasis staat. Uitzonderingen hierop zijn de vier woodblocks uit tropisch harthout. Deze staan van groot naar klein op het rek en hebben respectievelijk 5, 4, 3, en 2 elektromechanische kloppertjes die voor de houten blokken zijn gemonteerd. Boven de woodblocks hangt een groot donderblik in een metalen frame. Het frame kan voor transport uit de holle buizen worden gehaald die op het rek zijn gelast. Het donderblik wordt geschud met een grote bidirectionele elektromagneet bovenaan de constructie.
In het rek onder het donderblik zijn volgende klankmodules gemonteerd:
- Rechts bovenaan in het rek hangt een windchime van bamboo. 18 stukken bamboe van verschillende lengte hangen met koordjes aan een ovalen metalen houder. Het geheel wordt geschud met een grote bidirectionele magneet.
- Op de elektromagneet van de bamboechime zien we een claxon van een motorfiets met metalen membraan. Raes bouwde deze om zodat hij korte knisperende geluiden kan maken die doen denken aan het geluid van een (luide) krekel.
- Links naast de bamboechime zien we een ratel die gemaakt is uit een stuk oude vouwmeter. Een tandwiel dat gemonteerd is op de as van een elektromotor draait tegen één zijde van de meter en zorgt voor het ratelende geluid.
- Onder de ratel zien we de regenmaker. Een grote subwoofer is tegen een omgekeerde darbukkah gevezen. De subwoofer doet graankorrels bewegen door in trage pulsen op en neer te gaan. Het geluid lijkt zeer goed op dat van regen.
- Achter de regenmaker is de module gemonteerd die vogelgeluidjes maakt. Een hoog klinkende orgelpijp wordt aangesproken met de lucht van een klein balgje. Het balgje wordt met een elektromagneet bewogen.
- Centraal in het rek zien we de windmachine. Een trommel van een afgedankte wasmachine wordt met een elektromotor en via een aandrijfriem rondgedraaid. Over de trommel ligt een doek die aan de achterzijde van de muziekautomaat is vastgemaakt. Het resultaat klinkt als het geluid van wind.
- Boven de motor van de windmachine zien we een hoorn waaraan achteraan een holteresonator is geplaatst. Deze wordt aangestuurd met de zuigwind van een kleine ventilator. Het geluid lijkt sprekend op dat van stormwind.
- Onder het doek van de windmachine zien we op de bodemplaat tenslotte twee squeakers.
Voor het besturingssysteem wordt gebruik gemaakt van drie PIC microcontrollers. Een eerste wordt gebruikt voor de besturing van de midihub, de windmachine, de hoorn met holteresonator, de ratel, het donderblik en de bamboechime. Een tweede PIC bestuurt de 14 kloppers van de woodblocks, de elektromagneet van de balg van het vogelgeluid en de krekel. Een derde stuurt de twee squakers en de lichten aan.
De kracht van de elektromagneten en de snelheid van de motoren kunnen allen met behulp van het midiprotocol worden bepaald.
Alle elektrische schema’s en firmware vind je in het bouwdagboek van Thunderwood.
Speelwijze, repertoire en inzet in producties
Thunderwood maakt deel uit van het Logos Robotorkest (voordien het M&M ensemble). De robot wordt gebruikt in orkestraties en stukken die specifiek geschreven zijn voor het orkest.
Volgende composities zijn specifiek voor Thunderwood geschreven:
- “Woody”, Godfried-Willem Raes (2015)
- “WoodStoch”, Kristof Lauwers (2015)
Opbouw van het instrument/installatie
De midi-ingang van de controle module (rechts achteraan onder de motor van de windmachine) moet met een midikabel met het midi-interface worden verbonden. Het midi-interface is op een computer aangesloten. De stroomkabel moet in de daarvoor voorziene fiche (rechts achteraan onder de motor van de windmachine) worden gestoken en de schakelaar naast de fiche moet worden ingeschakeld.
Manual: zie bouwdagboek en de gids voor componisten.
Inscripties
/
Staat van het instrument
In werkende staat
Historiek van het instrument
In 2002 werd het oorspronkelijke mechanisme voor het maken van vogelgeluiden vervangen door het huidige systeem. Raes maakte oorspronkelijk gebruik van een systeem waar een stuk rond hardhout met hars in een gat van ander stuk harthout werd rondgedraaid. Dit mechanisme dat een mooi piepend geluid oplevert, was moeilijk te onderhouden.
In 2006 werd de elektronica van Thunderwood aangepast. De machine was voortaan rechtsreeks met midi stuurbaar (3 PIC microcontrollers). Ook de krekel en het draailicht werden toegevoegd.
In 2017 wordt de motorsturing van de hoorn met holteresonator (stormwind) herzien.
Problematieken
/
Media
Afbeeldingen
Video
Emilie de Vlam demonstrates Thunderwood