Toetkuip
Collectie Stichting Logos
Titel Toetkuip
Productie Gebouwd door Godfried-Willem Raes te Gent
Datering 1987
Afmetingen H x B x L: 150 x 110 x 350
Classificatie Categorie 6 of 424
Inventarisnummer LOGOS1987.01
Beschrijving van het instrument
De klanksculptuur Toetkuip is een driehoekig rijtuig met drie wielen waarop een gegalvaniseerde wastobbe is gemonteerd. De klank wordt voortgebracht door 24 verschillend gestemde persluchtclaxons die zich met hun paviljoen net onder de waterlijn van de met water gevulde wastobbe bevinden. Toetkuip wordt bespeeld door vier personen. Vooraan zit de bestuurder op het houten stoeltje. Met de voeten bedient deze het voetstuur en met de handrem kan hij/zij toetkuip desgewenst ook afremmen. De bespeler zit op het stoeltje (of zadel) achteraan het rijtuig en bedient de 13 momentschakelaars op het bedieningspaneel die bepalen welke claxons spelen. Rechts en links op het bedieningspaneel zien we een volt- en een ampèremeter (niet aangesloten). Het gevaarte wordt door twee personen aan de duwrail voortgeduwd terwijl ze (zoals bij een autopet) met één voet op de treeplank staan. Het bewegen en klotsen van het water (aard van de weg, bochtenwerk, waterpeil in de kuip,…) bepaalt in grote mate mee de klank van de klanksculptuur.
Onder de stoel van de bespeler zien we de compressor en het compressievat die de claxons van perslucht voorzien. Naast de compressor staat de accu die de compressor, de ventielen en de sturing van stroom voorzien. De 24 claxons zijn verbonden met 4 units van telkens 6 ventielen. Deze zijn op een spiraalvormige metalen constructie boven de wastobbe gemonteerd.
Speelwijze, repertoire en inzet in producties
Deze klanksculptuur wordt gebruikt in stoeten in de openbare ruimte. De bediening van de claxons is tijdens de jaren gewijzigd (zie historiek van het instrument).
Toetkuip kwam voor de eerste keer buiten op de openingsstoet van de Gentse Feesten in 1987. Op de tocht moet steeds reserve water worden meegenomen om de was tobbe indien nodig te kunnen bijvullen.
Opbouw van het instrument/installatie
De opgeladen accu moet worden aangesloten. De wastobbe moet met water worden gevuld. Met de sleutel op het bedieningspaneel wordt toetkuip ingeschakeld. Voor de vier bespelers is gehoorbescherming aangewezen. Met een hevel wordt het water na de performance uit de wastobbe verwijderd.
Inscripties
/
Staat van het instrument
In werkende staat
Historiek van het instrument
In de oorspronkelijke versie van toetkuip werden verschillende kleinere compressoren (en niet de ventielen) gestuurd die aan de spiraal boven de wastobbe hingen. Het in- en uitschakelen van de motoren van de compressoren waarmee verschillende claxons verbonden zijn (al dan niet in sequentie zoals bij typische “claxonmelodieën” van vrachtwagen), is bepalend voor de klank. Dit werd gestuurd door een omgebouwde Epson HX-20 laptop. Het programma dat Raes hiervoor schreef vormt de partituur (zie bijlage). Later werd deze computer vervangen door een Basic Stamp controler waarop hetzelfde programma liep. Er was ook een interface om de motoren manueel te besturen (datum pcb augustus 89). Met de 8 rode momentschakelaars vormt de bespeler de byte die hij met de oranje knop naar het systeem doorstuurt (foto zie bijlage). In 2005 werd toetkuip herzien. De verschillende kleine compressors werden vervangen door 1 groter exemplaar met drukvat. Voortaan gebeurt de sturing via de ventielen. Het huidige bedieningspaneel met 13 momentschakelaars en de volt- en ampèremeter werd geïnstalleerd. Het stoeltje van de bespeler wordt vervangen door een zadel. Raes schrijft op zijn website dat er ook een PIC microcontroller voor midibesturing werd geïnstalleerd. Deze is momenteel niet meer aanwezig.
Problematieken
/
Media
Afbeeldingen
