VCS2000

Collectie Stichting Logos

Titel VCS2000

Productie Gebouwd door Godfried-Willem Raes te Gent

Datering 1976

Afmetingen

Gesloten: H x B x L: 13 x 28,5 x 26,85
Open: H x B x L: 32,5 x 28,5 x 35

Classificatie 6

Inventarisnummer LOGOS1976.05

Beschrijving van het instrument

De VCS2000 bevat zowel elektroakoestische als elektronische modules die samen ingebouwd zijn in een kist met handvat en 2 ijzeren sluitingen. De ingebouwde kraakdoos (elektronisch) heeft 7 aanrakingspunten en een LDR (lichtgevoelige weerstand) om het volume van de kraakdoos te beïnvloeden. Ook met de draaiknop (potmeter) die op de schakeling is gemonteerd, kan de klank worden beïnvloed.

Daarnaast zijn er ook 2 muziekdoosjes in het kistje gemonteerd, één horizontaal en één verticaal. Ze spelen respectievelijk “’t knaapje zag een roosje staan” en ander eenvoudig deuntje. Beide muziekdoosjes worden versterkt door een contactmicrofoon die op de dwarse houten lat in het kistje is gemonteerd. Ook het harpje -een dunne stalen snaar die tussen twee ijzeren kammetjes is geweven en kan worden opgespannen met een stemschroef- wordt door diezelfde contactmicrofoon versterkt.

In het deksel van de kist is een gong gemonteerd. Deze is afkomstig van een oude klok en wordt versterkt met een magnetische pick-up. Ook de aan- en uitschakelaar is versterkt met een contactmicrofoon en is op de dwarse houten lat in het kistje gemonteerd.

Al deze signalen worden met behulp van een ingebouwde mixschakeling via een eindversterkertje naar de output (mannelijke XLR) gestuurd. Op die manier kan het instrument op een PA-systeem worden aangesloten. De kraakdoos is ook steeds hoorbaar via het klein speakertje (afkomstig van een oude telefoonhoorn) dat rechts onderaan in het kistje is bevestigd.
De VCS2000 wordt gevoed door een batterij van 12 volt die in het kistje ligt.

Vanaf bij het ontstaan horen bij de VCS2000 ook akoestische geluidsbronnen: een koker die schapengeblaat laat horen bij het omdraaien en een kokertje aan een touwtje die vogelgeluid produceert bij het ronddraaien (beiden oud speelgoed). Ook een overlenvingspakketje in een luciferdoosje (naald, mesje, touwtje, papier, lucifers, sluitspelden en een dextro-energietablet) waarop “e pericoloso sporgersi” (“niet uit het raam hangen” stond vroeger in vier talen bij elk raam in de trein) staat geschreven, is deel gaan uitmaken van het instrument. Het werd gebruikt voor een actie van het gelijknamige 14 daags radioprogramma op Scorpio van KURA in 1982 (Leuven).

Speelwijze, repertoire en inzet in producties

De VCS2000 werd vooral door de maker (Godfried-Willem Raes) zelf bespeeld in improvisaties met de Logos Wergkgroep en men het Logos Duo. Er werd ook muziek voor gecomponeerd (partituren zijn verloren gegaan of nog niet teruggevonden). Ook voor studio-opnames werd hij gebruikt. Bijvoorbeeld voor de muziek bij de vier animatiefilmpjes “Pietje Rood” van Gerda Verheeke die Raes van muziek voorzag. De VCS2000 wordt met de handen en nagels bespeeld. De gong kan ook met een stokje worden bespeeld. De muziekdoosjes werden vaak samen afgespeeld en het schaapgeluid en het vogelgeluid (afkomstig van speeltuigen) gingen vaak met elkaar in dialoog.

Opbouw van het instrument/installatie

Voor het bespelen van het instrument moet het kistje moet worden opengezet. De uitgang moet worden aangesloten op een versterker (vrouwelijk XLR) en de schakelaar moet worden aangezet.

Inscripties

Binnenin op deksel: “Generateur Rayons Violet. Haute fréquence sterling”.

Buitenkant bovenaan: “raes VCS2000”

Buitenkant onderaan: “logos raes”

Staat van het instrument

Anno april 2019 is het instrument niet in werkende staat. De kraakdoos werkt wel en is hoorbaar door de kleine speaker die in de kist is ingebouwd (maar niet via de uitgang). Vermoedelijk is de eindversterker stuk.

Historiek van het instrument

De naam van VCS2000 is een parodie op de VSC 3, een populaire synth die EMS in 1969 uitbracht. Ook deze ziet er uit als een openstaande kist en ook deze bezit een springveer die je hoort bij het bewegen en neerploffen van het instrument. De 2000 slaat op het jaar dat toen nog ver in de toekomst lag. Op oudere foto’s zijn de 2 muziekdoosjes nog niet te zien. Deze zijn dus later ingebouwd.
De VCS2000 werd gebruikt in een performance in de All Connected-reeks in Huis13 (Ancien Belgique). Naar aanleiding daarvan werd het instrument hersteld. Zo werd de uitgang (oorspronkelijk een oud type) vervangen door een mannelijke XLR.

Problematieken

Magnetisme

Het magnetisme van de pick-up die de gong versterkt is door de jaren sterk afgenomen. Dit kan eventueel opgelost worden door een nieuwe sterkt magneet tegen de oude te plakken.

Op het blokschema (zie afbeeldingen) staat een deler getekend. Deze heeft geen ingang. Er moet nagegaan worden of de derde hangende pcb werkelijk een deler is.