Klavimonochord
Collectie Stichting Logos
Titel Klavimonochord
Productie Gebouwd door Godfried-Willem Raes te Gent
Datering 1975
Afmetingen H x B x L: 27 x 140 x 48
Classificatie 513
Inventarisnummer LOGOS1975.08
Beschrijving van het instrument
De basis van klavimonochord is een klavier dat uit een een voormalige buffetpiano is gezaagd. Hierop is een massieve houten plank gevezen.
Aan de open achterzijde van het instrument zien we de rij houten cilinders die telkens met een ijzeren pin in het uiteinde van elke toets zijn bevestigd. Bij het indrukken van de toetsen bewegen deze met vilt beklede cilinders naar omhoog. Zo wordt traditioneel gezien het (hier ontbrekende) pianomechanisme in werking gezet. Over het vilt zijn ijzeren staafjes gekleefd. Zoals de tangenten van een clavichord slaan deze de snaar aan die boven de cilinders is gespannen.
Een gleuf in beide zijkanten houdt de omwonden pianosnaar op zijn plaats. De snaar wordt aan beide uiteinden vastgehouden met een zitherpin, waarmee deze ook gestemd kan worden. Ze wordt versterkt met vier magnetische pick-ups: telkens op ongeveer 4 en 45 cm van elke zijkant.
Elke pick-up is verbonden met een mannelijke jack (TS, 6,3 cm). Deze worden op de vier kanalen van een klein mengpaneel geplugd dat het instrument wordt geplaatst. De bespeler kan op die manier de panning en het volume van elke pick-up -en dus ook de meerstemmigheid- apart regelen.
Speelwijze, repertoire en inzet in producties
Klavimonochord werd gebruikt in de composities en improvisaties die de Logoswerkgroep speelden in het begin van de jaren 70. Omdat zijn omvang vaak voor transportproblemen zorgde raakte het geleidelijk aan in onbruik. Merk op dat dat de pick-ups afhankelijk van de ingedrukte toetsen verschillende tonen opvangen. De lineaire verdeling van de tangenten over de snaar zorgen voor het ontstaan van niet traditionele intervallen. Deze zijn bovendien afhankelijk van de betreffende toetscombinatie.
Opbouw van het instrument/installatie
De pick-ups worden op met de mannelijke jacks op het mengpaneel aangesloten. Het stereo-uitgangsignaal van het mengpaneel moet worden versterkt.
Inscripties
/
Staat van het instrument
In werkende staat
Historiek van het instrument
Het klavier is uit een piano van Raes’ ouders gezaagd (deze kon niet mee verhuizen van de Plateaustraat naar de Hofmeierstraat (beiden te Gent)).
In augustus 2019 werd de elektrische bedrading herzien. Er werd toen ook een gat van 4,5 cm diameter in de bovenste plank gezaagd om de kabelfiches naar het mengpaneel te leiden. Ook de ijzeren ornamenten die rond het gat zijn aangebracht dateren van augustus 2019.
Problematieken
/
Media
Afbeeldingen
pdf-bestanden
Audio
Tags
pick-up toetsen snaar clavichord