EMbox / Elektromagnetische doos
Collectie Stichting Logos
Titel EMbox / Elektromagnetische doos
Productie Gebouwd door Godfried-Willem Raes te Gent
Datering 1973
Afmetingen H x B x L: 7,5 x 11,6 x 30
Classificatie 511 - 521
Inventarisnummer LOGOS1973.01
Beschrijving van het instrument
In het 1,3 cm dikke bovenblad van de elektromagnetische doos is een een grote permanente ferriet magneet gekleefd met epoxyhars. Deze half cirkelvormige magneet met een buitendiameter van 6,3 cm is ontnomen uit een afbuigingseenheid rond de kathodestraalbuis van een oud televisietoestel. Op één van de korte zijden van het doosje is een ijzeren oog en een balkje gemonteerd. Hieraan kunnen snaren, veren, staven en andere voorwerpen die men wil laten klinken, worden gehangen. Het balkje zorgt er voor dat de voorwerpen op een afstand van de magneet kunnen worden bespeeld. Rond het midden van de magneet dat zich onder het bovenblad bevind, is spoel van 1000 windingen met een koperdraad (RWG 35) gewikkeld wat een DC-weerstand van 81 Ohm oplevert. Binnenin het open kistje zien we dat er rond de magneet een koperen plaatje is gelijmd. Deze wordt als massa gebruikt. Het ene uiteinde van de spoel is op dit plaatje gesoldeerd terwijl het andere uiteinde via een condensator naar de ingang van de voorversterker loopt (het printplaatje). Ook de minpool van de 9 volt batterij aan de ene kant van het doosje, de massa van het voorversterkertje aan de andere kant en de sleeve van de vrouwelijke jackingang (plug van een oude telefooncentrale) is met het plaatje verbonden. Door een jack in te pluggen wordt de zwarte schakelaar gesloten en vloeit er stroom van de batterij naar de voorversterker. Het printplaatje en de jackingang zijn met blauwe siliconen vastgemaakt. De blokbatterij wordt met behulp van een beugeltje en 2 koperen vijzen op zijn plaats gehouden. Het uitgangssignaal is ongeveer 100mV en de afsluitimpedantie is 5kOhm.
Speelwijze, repertoire en inzet in producties
De elektromagnetische doos is een experimenteel instrument waarmee de trillingen in allerlei ferromagnetische materialen zoals blik, spiraalveren, stemvorken, hasberglint en stalen kammen hoorbaar kunnen worden gemaakt. Het instrument werd gebruikt voor uitvoeringen van composities van John Cage en Christian Wolf door de Logoswerkgroep in de jaren 70. Later maakt de EMbox ook deel uit van het instrumentarium van De Filharmonie van Gent (een losse improvisatiegroep rond Logos waar iedereen welkom was).
Opbouw van het instrument/installatie
Het instrument moet met een kabel met een mannelijke monojack (TS 6,3 mm) via een lijningang (symmetrisch) op een versterker worden aangesloten. Opgepast, als de jack in de plug zit wordt de versterker gevoed. Om te vermijden dat de batterij leeg loopt moet de jack worden uitgetrokken als het instrument niet wordt bespeeld.
Inscripties
- Prototye
- Handtekeing van Godfried-Willem Raes
- 1000 wdg
- AWG 35 draad
- (Rdc = 1 Ohm/m)
Staat van het instrument
In werkende staat
Historiek van het instrument
De oorspronkelijke voorversterker was opgebouwd met een enkele germaniumtransistor (AC126) op een gaatjesprint en had de positieve pool aan massa, zoals dat het geval was bij heel wat historische schakelingen met dit type transistor. In 2019 werd deze vervangen door een pcb met een voorversterkerschakeling uit 2002 met de low-noise operationele versterker OP27. Hierdoor verbeterde de signaal-ruisverhouding aanzienlijk. Ook de batterijclip werd vervangen en het instrument werd opnieuw vernist.
Problematieken
Omwille van de grote afmeting van de ferrietmagneet is het instrument erg gevoelig voor brom signalen afkomstig van transformatoren. Deze moeten dus in de onmiddellijke omgeving vermeden worden.
Media
Tags
pick-up veer snaar versterking-noodzakelijk tokkelen