Moniek Darge op studiereis naar Zuid-India (deel 1) Tijdens een onvergetelijk boeiende studiereis naar Zuid-India afgelopen maand kregen we de gelegenheid het Hindoeïsme van binnenuit te leren kennen, de geschiedenis van de Zuid-Indische tempelbouwkunst in levende lijve te aanschouwen en vanzelfsprekend ook tal van veldopnames en boeiende geluidsopnames voor toekomstige soundscape-komposities te maken. In de komende reeks artikels zullen we diverse aspekten van deze ontdekkingstocht beschrijven en vooral aan de hand van het vele fotomateriaal proberen een en ander ook visueel aanschouwelijk te maken. Meer dan 1000 foto's, een digitale Zoom-kaart vol geluidsopnames, dagboekaantekeningen en tal van intrigerende verhalen van onze reisleidster Charlotte Block vormen ons vertrekpunt. Een eerstehands reisverhaal... De Zuid-Indische tempelarchitektuur vindt zijn oorsprong in de vele grot- en rotstempels zoals we die kunen zien in Mahabalipuram (het huidige Mamallapuram). De stad was de toenmalige haven van de Pavalla-koningen (6de- 9de eeuw). Nog steeds weerklinken de kappende beitels in ononderbroken ritmes doorheen straten en pleinen, maar nu worden vooral toeristensouvernirs gebeeldhouwd, waar destijds tempels in de rotswanden als geskulpteerde grotten werden uitgekapt. Na deze grottempels kwamen de grote granieten zwerfkeien op het strand aan de beurt om omgevormd te worden tot prototypes van tempels. De vijf Ratha's (ratha=tempelwagen) van Mahaballipuram zijn er een prachtig voorbeeld van. Eentje is gewijd aan Durga, de godin met de leeuw als rijdier. Deze leeuw staat dan ook voor haar tempel opgesteld en houdt er als het ware de wacht. Een grote Nandi-stier, het rijdier voor Shiva, trekt een tweede ratha. Een andere rotstempel is voor Vishnu, en nog eentje voor Surya (god van het zonlicht) en Indra (de heer van de hemel, de oorlog, de regen en de bliksem). Een prachtig realistische olifant houdt hier een oogje in het zeil. De Ratha's zijn pas een goeie 200 jaar geleden door de Britten ontdekt en bevinden zich op slechts een 300 meter afstand van de zee. Na deze uit deze één blok steen gehouden tempels in de vorm van wagens, werd de overbekende kusttempel in de 8ste eeuw gebouwd. Het rotstempeltje is een zeer elegant gebouw. Sinds de tsunami enkele jaren geleden geniet het nu bescherming va de Unesco en is het -helaas- ook afgeschermd geworden door een grote omheining voor de rest van het strand. Het gebouwtje heeft 2 gopurams (toegangspoorten) met een schrijn ter ere van Shiva en ééntje met een liggende Vishnu. Door de tsunami zijn ook delen van een andere tempel blootgelegd. In het totaal zouden er 7 kusttempels zijn geweest... Zo zien we op één enkele plek de eerste, losstaande, uit verschillende delen opgetrokken Zuid-Indische tempel ontstaan, uit de gebeeldhouwde grotten en de ratha-tempels. Mahabalipuram levert ons dan ook echt een schoolvoorbeeld bij uitstek!    
|
