Koncertberichten

Met onder meer de première van het opdrachtstuk van Dirk Veulemans, nieuw werk van de Logos medewerkers, een vleugje Haydn en de nieuwste samenwerking van Dominica Eyckmans en Godfried-Willem Raes.

Oostendenaar Dirk Veulemans volgde in 1987-'88 het jaarseminarie Elektronische Muziekkompositie aan het konservatorium van Antwerpen bij Joris de Laet. Zijn opleiding als aggregaat in wiskunde, chemie en fyzika vormde daarbij een uitstekende basis. Hij legt zich sedertdien toe op het maken van multikanaals tapekomposities en realizeerde opdrachten voor diverse kulturele organizaties. Zijn brede muzikale interesse gaat van etnische tot de meest aktuele muziek en zijn eigen werk bestaat overwegend uit komposities waarbij gestreefd wordt naar een rijkdom van een divers en eigen klankenpalet. De komputer en het maken van algoritmes zijn daarbij steeds een belangrijk instrument geweest. Ook de beweeglijkheid van de klank staat voor hem tijdens het kompositieproces en tijdens de opvoering centraal. Tal van zijn komposities en installaties zijn te horen (en te zien) geweest op festivals in Nederland, Frankrijk, Duitsland, Zwitserland, Canada en Bulgarije. Voorts is hij aktief lid van de komponistenvereniging BEFEM (Belgische Federatie Elektroakoestische Muziek).

Dirk Veulemans werkt geregeld samen met ensembles voor hedendaagse muziek waar hij voor de elektronische komponent zorgt: Spectra Ensemble, IPEM / Stichting Lucien Goethals en festivals voor experimentele poëzie (KRIKRI vzw). Hij was stichtend lid van het Kunstarbeiders Gezelschap (KaG) waar hij jaarlijks een cyclus elektroakoestische muziek in de Ekerse Theaterzaal voor organizeerde. In juni 2004 verscheen zijn cd The Weasel is Living on the Lofts Now en het jaar daarop publiceerde Krikri CD 2005 diens Spreken In Tongen. Na eerder al enkele korte stukken te hebben gemaakt voor ons robotorkest, is anno 2009 de tijd rijp voor een grootschaliger werk. Dirk verduidelijkt even het koncept:

"Tijdens mijn ideële Googlewandelingen langs 's mensen kennis over wat chaos is of kan zijn ontdekte ik geruime tijd geleden onze belgische wiskundige Pierre-François Verhulst (1804-1849), die gefascineerd was door de groeievolutie van populaties. In tegenstelling tot de overbekende reeks van Fibonacci en tot de formules van Quételet, heeft Verhulst een groeiafremmende parameter geïntroduceerd die evenredig is met het verschil tussen de nog vrije groeiruimte en de populatie op een bepaald tijdstip. Het blijkt dat voor sommige waarden van deze parameter de logistische funktie een repetitieve stroom getallen genereert die mij erg interessant lijkt om er muzikale parameters mee te besturen.

Ons menselijk gehoor en perceptie is zeer gevoelig voor repetitieve patronen. De logistische formule van Verhulst zorgt echter voor kleine defekten in deze patronen wat het allemaal nog boeiender maakt. Volgens mij laat muziek zich vooral definiëren door te stellen dat het noch wetenschap is, noch tot letteren of wijsbegeerten behoort, maar dat het eerder een op zich staande mentale konditie is met zijn eigen medium, eigen gevoeligheid en een associatief bewustzijn en expressie. Daarom laat ik ook zijdelingse faktoren, zoals het ruimtelijke gegeven van de Logosautomaten of het interfereren van de tempi van de nootaansturing en van de selektie van de automaat, vrij deze kompositie beïnvloeden."

'Kreatie' is de rode draad van deze oktobereditie. In die hoedanigheid staat ook nieuw materiaal van onze eigen medewerkers op het menu. Niet in het minst een voorafspiegeling van een nieuwe samenwerking tussen Dominica Eyckmans (altviool en dans) en Godfried-Willem Raes. Ook de overige leden van de Logos crew staan met nieuw werk paraat: Moniek Darge en Kristof Lauwers brengen samen met dansers Zam Ebolé en Marian De Schryver "Horizon 5", Xavier Verhelst maakt een versie van zijn "Serpens Nebula" en Sebastian Bradt, Yvan Vander Sanden en Barbara Buchowiec zullen ook wel met iets nieuws op de proppen komen.

Intuitie en een sterke feeling voor klankkleur zijn de kernwoorden van de optredens van Frank Gratkowski, Chris Brown en William Winant. Van nature allergisch zijnde aan platgetreden paden, verkennen ze vrijelijk de schemerzone tussen experimentele improvisatie en avant-garde jazz. Zonder in al te opzichtige spelakrobatiek te verzanden, bouwen ze konsekwent hun klankwereld uit. Hun optredens worden dan ook vaak omschreven als 'on-the-spot compositions'. In 2007 verscheen hun eerste studio-album Wake, met daarop het nummer Scrabble, een uit louter toonloze klanken ('pops', 'cracks' en 'hisses') opgetrokken, naar een frenetisch hoogtepunt opbouwende trialoog. Het aandeel electronics wordt door hen meestal beschouwd als een noodzakelijke vierde stem. In tegenstelling tot veel zelfbenoemde 'eigenzinnige' avant-jazz musici die de rijkdom van hun klankkleur laten verloren gaan in al te overdadige effekten, vormt de elektronika bij hen een autonome muzikale laag.

De Duitser Frank Gratkowski is docent saxofoon en samenspel en geeft wereldwijd workshops en materclasses. Hij speelde op tal van jazzpodia in New York, Parijs, Praag, Toronto en Barcelona en dat deed hij meermaals aan de zijde van onder andere Phil Minton, John Zorn, Misha Mengelberg, Han Bennink en Fred van Hove.

Chris Brown is begonnen als komponist-producer. In een ietwat 'omgekeerde' muzikale evolutie ging hij zich pas later als jazzpianist profileren. Hij maakte reeds dertig cd-opnames van eigen en andermans werk en publiceerde artikels voor onder meer Computer Music Journal en Leonardo. Hij was artist in residence aan het Amsterdamse STEIM en aan het Headlands Center for the Arts in Sausalito (Californië). Sedert 1990 doceert Brown elektronische muziekkompositie, etnische muziek en hedendaagse uitvoeringspraktijk aan Mills College in Oakland. Hij was eertijds ook al te gast bij Stichting Logos.

Ook William Winant (door Mark Swed in The Los Angeles Times omschreven als “one of the best avant-garde percussionists working today”) heeft er een rist samenwerkingen opzitten om jaloers op te zijn: met John Cage, Iannis Xenakis, Keith Jarrett, Anthony Braxton, James Tenney, Cecil Taylor, Steve Reich and Musicians, Frederic Rzewski, Joan LaBarbara en het Kronos Quartet, om er maar enkele te vermelden. Vandaag de dag speelt hij bij de San Francisco Contemporary Music Players en bij het John Zorn Chamber Ensemble. Als producer en instrumentalist lag hij mee aan de basis van Sonic Youth's toonaangevende cd Goodbye 20th Century.

SDENG! is een samenwerking tussen Francesco Canavese en Francesco Giomi als live electronics - duo. Beiden zijn verbonden aan Tempo Reale (www.temporeale.it), het in 1987 door Luciano Berio in Florence opgerichte muziekcentrum dat zich toespitst op research naar geïmprovizeerde muziek in kombinatie met live electronics. Men kan als komponist uitgenodigd worden om er workshops te geven of op een hoog professioneel nivo onderzoek te verrichten. Real time processing, interaktie tussen klank en ruimte en de synergie tussen kreativiteit en performance zijn er de kernbegrippen. Het centrum heeft zijn estetiek altijd sterk laten bepalen door klanken uit de industrie, urbanisatie en de ons omringende wereld (verkeersgedruis, verbouwingen, sirenes, mensenmassa's, machinerie,...). Ook etnische muziek wordt in vele aspekten onderzocht en in kontrast gebracht met de westerse, geïndustrialiseerde wereld. Geluidssamples van beide kulturen zijn het basismateriaal voor een ritmisch spel van real time - processing tussen beide musici. Dat alles wordt mogelijk gemaakt door in Tempo Reale zelf ontwikkelde soft- en hardware.

Francesco Canavese is van opleiding jazzgitarist en -komponist en hield zich aanvankelijk bezig met installaties en performances. Zo stond hij reeds met Uri Caine op podia in Rome, Wenen en Ravenna. De laatste jaren profileert hij zich meer als programmeur en vormt hij in die hoedanigheid de ene helft van SDENG!.

De andere helft is zijn naamgenoot Giomi. Deze (ex-)slagwerker studeerde kompositie bij Luciano Berio en werkte voornamelijk met koreografen en multimedia-artiesten in Italië en uit de buurlanden. Hij kreeg reeds kompositieopdrachten voor elektronische muziek van de GRM (Groupe de Recherche Musicale) in Parijs en in 2007 won hij de eerste prijs op The International Rostrum of Electroacoustic Music.

Op dit koncert mag men zich aan een flinke multimediale input verwachten en daar zorgt de groep INFLUX voor. Hun aanpak is analoog aan die van het live electronics-duo: alledaagse settings en objekten worden uit hun kontekst gehaald om er zeer abstrakte vormen mee tevoorschijn te toveren. Technisch gezien meanderen ze vrijelijk tussen video art, realtime beeldgeneratie (en -manipulatie) en digitale fotografie. Ook bij hen is de basis vaak de industrie en het (stads)leven van alledag.