Koncertberichten
Jenny Q Chaiwoensdag 2 juli 2008 om 20u
Programma:- Annie Gosfield: Brooklyn, Oct. 5, 1941 - Frederic Rzewski: Kreutzer Sonata - Victoria Jordanova: Prayer - Ashley Fu-Tsun: Intimate Rejection - Jean-Olivier Begin: Scatula Nera - Nils Vigeland: L'Empire Luminaire, Hommage à Rene Magritte - James Mobberly: Caution to the Wind - John Cage: The Wonderful Widow of Eighteen Springs - Helmut Lachenmann: Guero - André Boucourechliev: Orion III
Andere werken die voor het eerst aan deze kant van de Atlantische Oceaan gespeeld zullen worden zijn Brooklyn, October 5, 1941 van Annie Gosfield - een werk geïnspireerd op een beroemde baseballmatch uit 1941 tussen 2 New Yorkse ploegen, de Dodgers en de Yankees - en Intimate Rejection (2008) van de in de VS wonende Ashley Fu-Tsun Wang. Een wereldpremière is dan weer Black Box (Flight N145 - B17) van de Canadees Jean - Olivier Begin, een multimedia performance voor piano en video. Op het deksel van de piano wordt een video geprojekteerd waarin de inhoud van de zwarte doos van vlucht N145 - B17 onthuld wordt. "A sonic and visual journey into the very last moment of a piano 's life" luidt de omschrijving van dit werk door Begin, een komponist die net als Chai zelf in New York woont en aktief is.
Jenny Q Chai studeerde aan het Curtis Institute of Music en aan de Manhattan School of Music. Ze stond op het podium in grote koncertzalen van de VS zoals Carnegie Hall met het Curtis Symphony Orchestra o.l.v. Andrea Previn, de Steinway Hall in New York en het Kravis Center in Florida. Ze won prijzen en vermeldingen op internationale wedstrijden als Kil's Piano Competition (Zweden) en Steinway Young Artist International Competition (VS). Buiten de VS was ze reeds te horen op recitals in China, Taiwan en Spanje.
Logos Open Deur met <M&M> Orkestdonderdag 24 juli 2008
 Gentse Feesten 2008: het grootste volksfeest van West-Europa belooft ook dit jaar weer een heuse belevenis te worden die bol staat van koncerten, happenings, straatteater, multimediaal spektakel, feestdrukte en volkse uitbundigheid tout court. Het kloppend hart van al dat fraais situeert zich voornamelijk in de binnenstad (Sint - Jacobs, Vrijdagmarkt, Korenmarkt), maar op slechts een steenworp daarvandaan ligt Logos, en ook wij willen niet verzaken aan een flinke bijdrage aan de Feesten. Geen enkele robot van het <M&M> orkest doet op welke manier dan ook aan verhulling: al hun schakelingen, kompressoren, kondensators, hub boards, voedingen enzovoorts, zijn doelbewust zichtbaar gehouden voor de buitenstaander. Geen zwarte magie maar kontroleerbare en programmeerbare techniek dus. We nemen in de Feesten de kans te baat om hetzelfde principe eventjes toe te passen op zowel het gebouw als de werking van onze stichting. We gooien op donderdag 24 juli 2008 de deuren namelijk letterlijk open en dat tussen 14 en 18u; het publiek wordt van harte uitgenodigd om Logos van binnen en buiten te leren kennen en gekonfronteerd te worden met hetgeen wij bezig zijn. Wie geïnteresseerd is in de technische vaardigheden van het grootste robotorkest ter wereld, de zaal en het atelier wil bewonderen of gewoon even langskomt voor een terloops bezoek, mag zich verwachten aan een Best Of van onze muzikale verworvenheden. Er zal doorlopend muziek te horen zijn, zowel eigen werk als orkestraties van wel zeer uiteenlopende stukken: klassiek, avant - garde, chanson, algoritmiek, tango, interaktieve performances, het passeert allemaal de revue. Onze medewerkers zijn al die tijd stand - by om voor tekst en uitleg in te staan. Een unieke kans is dit tevens om het feestenpubliek te charmeren met het nieuwe aangezicht van onze achtergevel: de gloednieuwe inox façade is één van de merkwaardigste bezienswaardigheden van de binnenstad geworden, zo mochten we opmaken uit de verbijsterde blikken van de voorbijgangers die bij valavond de gevel in een surreëel blauw licht zagen baden. Die gevel staat nu geheel en al afgewerkt en dus kunnen andere bouwwerkzaamheden voortgezet worden; die aan een nieuwe robot bijvoorbeeld...  <Aieo> wordt naar alle waarschijnlijkheid de nieuwste aanwinst. Godfried - Willem Raes is inmiddels nijver aan de slag gegaan om deze volwaardige automatische cello vorm te geven en op termijn zijn eterische klanken te doen voortbrengen. <Aieo> is een snaarinstrument en dat is nu net een kategorie die niet bijster sterk vertegenwoordigd is in het nochtans omvangrijke, 40 - koppige automatenorkest. Reeds in 2004 werden prototypes van een strijkinstrument gebouwd en dat rezulteerde in <Hurdy>, onze automatische draailier. Dat stelde echter heel wat problemen: het strijkmechanisme kende dermate veel vrijheidsgraden zodat de besturing van deze robot bijzonder ingewikkeld was. Jarenlang hebben we gezocht op betere mechanismen om snaren te strijken met een goede kontrole over de toonvorming. Erg vele experimenten bouwden we op en rekenden we van onder tot boven na. Dat leidde in 2007 tot de definitieve toevoeging van elektromagnetische snaaraansturingen op <Hurdy>, maar meteen ook tot een boel nieuwe ideeen voor potentieel verder te ontwikkelen strijkrobots. Zo kwamen we op de idee een soort 'aeolische' cello te bouwen. Deze robot werd ontworpen met twaalf kromatisch gestemde snaren van gehard staal met een diameter van 1.5mm. Een toets of een tangentenmechanisme met fretten wilden we niet nog eens gaan bouwen. Nu lijkt een tessituur van een enkel oktaaf wel wat weinig om van een cello te kunnen spreken, ware het niet dat ons mechanisme, ook zonder gebruikmaking van inkorting van de snaren, in staat is ook alle boventonen van die twaalf noten te laten klinken. Zo kunnen we de gehele tessituur bestrijken. Om de expressiemogelijkheden niet te eenzijdig te maken, voorzien we elke snaar van een individuele vilten demper. Daardoor kunnen melodische lijnen toch goed geartikuleerd worden gespeeld. Snelle stakkatos en zeker pizzikatos zijn evenwel principieel onmogelijk omdat daarvoor enorm sterke elektromagneten nodig zouden zijn en omdat het werkingsprincipe staat of valt met het in resonantie brengen van de snaar, wat steeds een korte tijdspanne in beslag neemt. De trilling van de snaar moet opgebouwd worden, zoals dat ook bij een slinger het geval is. Wie zich nader wenst te dokumenteren over deze nieuwe machine, is er alvast een gedetailleerd bouwdagboek opgesteld met een duidelijk overzicht van de werking ervan, alsook enkele foto's die het ontstaan en ontwikkeling kronologisch vastleggen. Dat alles vindt u als u klikt op deze link. De robot kan uiteraard ook in volle aanbouw bewonderd worden in het atelier. Wie weet speelt hij tegen die datum al zijn eerste tonen. Als het weer het tenslotte toelaat, gaan we ook met een robot de straat op. Afgelopen jaren deden we dat reeds met <Vacca> en dat op zich was al een hele attraktie in het Baudelopark. De heen- en terugtocht, over de gentse kasseien, konden toen ook als een attraktie op zich beschouwd worden. Voor wie even de hektiek van de feesten aan zich voorbij wil laten gaan en een iets intellektualistischer verpozing zoekt, is er zodoende een uitstekend adres: Logos Tetraëder, Bomastraat 26 - 28. "Neuf Musiques à Brûler"Het jaarlijks terugkerend vuurwerkspektakel van de Gentse Feesten is inmiddels een vaste traditie geworden en dit jaar werd de franse organisatie Ephémères (olv. Jean - Marie Chesnais) aangeschreven om voor een verbluffende vertoning te zorgen. Onder deze hele lichtshow hoorde natuurlijk een passende soundtrack, bij voorkeur iets nieuws, iets...authentieks. Dit negental heeft er nu geruime tijd van vergaderen, meten en passen opzitten en hun gemeenschappelijke soundtrack mag zeker gehoord worden. Stuk voor stuk hebben ze hun rijkste klankpalet bovengehaald en hoewel ze elk een uitgesproken esthetiek hanteren, was de finale downmix verrassend homogeen te noemen en vooral uniek van timing. Al dat fraais wordt op zondag 20 juli integraal en op gigantische speakers afgespeeld aan de Watersportbaan. Klein detail: de komponisten hebben er al die tijd bewust het zwijgen toe gedaan welk stukje van wie kwam. Het publiek wordt dus in het ongewisse gelaten en dat maakt het geheel extra spannend; voor wie met hun muziek vertrouwd is, wordt het die avond een zoekprentje. Maar laat dat het lichtspektakel allerminst in de weg staan, uiteraard. Hier volgen nog eens de tijd - ruimtecoördinaten:
|
Jenny Q Chai is een pianiste die zich in de VS specialiseert in hedendaagse muziek bij o.a. Anthony de Mare (een pianist die de voorbije 25 jaren vaak in Logos gespeeld heeft). Ze speelde onder meer de première van Life Sketches van Nils Vigeland, een komponist die in de VS niet enkel voor zijn komposities maar ook voor zijn pianouitvoeringen en opnames van werk van Cage, Oliveros, Wolff e.a. ruime bekendheid geniet. Op dit koncert in Logos speelt ze de Europese première van L'Empire Luminaire van Nils Vigeland, een hommage aan de Belgische schilder René Magritte en in het bijzonder aan het opmerkelijke trompe l'oeil in het gelijknamige schilderij. Op dit werk staat een duistere villa naast een brandende straatlantaarn afgebeeld, beide onder een helblauwe hemel.
Haar stem gebruikt Jenny Chai in de Kreutzer Sonata (1996) van Frederic Rzewski. Uit de gelijknamige roman van Tolstoi koos deze komponist de passage waarin de hoofdfiguur beschrijft hoe hij zijn vrouw vermoordt. Rzewski benadrukt het komische karakter van deze passage om de luisteraar te laten balanceren tussen afschuw voor de gruwelijke details en de neiging om te lachen. Ook in The Wonderful Widow of Eighteen Springs van John Cage (tekst uit Finnegans Wake van James Joyce) moet de pianist zingen en spelen, dit laatste enkel op het deksel van de piano.
Een andere, weinig ortodokse manier van piano spelen is te zien in Guero van Helmut Lachenmann waarin de witte en zwarte toetsen als een 'guero' (rasp) perkussie - instrument bespeeld worden. Deze Duitse komponist bestempelt het gewone pianospel als een 'fantasmagorische sensatie van muziek uit de hoogte' en verkiest speelwijzen te gebruiken die rechtstreeks verbonden zijn met het (klank)produktiemiddel en konkrete objekt dat de piano eigenlijk is. In Guero zie je dan ook hoe het toetsenbord bespeeld wordt en hoe het geluid geproduceerd wordt.
