logos on the road
Met de <M&M> Player Piano naar Macerata (deel 2) Het Teatro Lauro Rossi waar de 24ste Rassegna di Nuova Musica zou doorgaan is zo een typisch 18de eeuw oud teatertje met kleine loges op iedere verdieping en een in trompe l'oeil geschilderd plafond. Tijdens de vijf koncertavonden kan ik mijn ogen niet van de schilderingen afhouden. Hoe intrigerend is het niet te gissen welke molures echt zijn en welke in verbluffende imitatie zijn geschilderd. De schaduwen zijn zo perfekt dat het oog, hoeveel moeite ik ook doe, wordt misleid. Uiteindelijk klim ik op de laatste avond geïntrigeerd tot op het uilenkot en kom tot de verbluffende vaststelling dat de ganse plafond op de smalle vergulde lijsten en uurwerkwijzers na vlak is. Zelfs de fruitmanden en de sensuele puti naast het uurwerk zijn 'fake'.  Vijf avonden lang openen we het koncert met een andere Conlon Nancarrow kompositie op de <PlayerPiano>. De laatste avond is ook nog het werk van James Tenney geprogrammeerd. Vijf opeenvolgende keren lopen de repetities met de live musici te lang uit, komt de pianostemmer pas te laat aan bod en moet het publiek in het toegangsportaal en het foyer wachten terwijl Godfried-Willem en ik hetzelfde in de coulissen doen. Italië zou Italië niet zijn mochten de koncerten op tijd beginnen. Ieder avond herhaalt zich voor ons hetzelfde ritueeltje. Na de pianostemmer hijsen we de 49 kilo zware <PlayerPiano> - alhoewel zonder kist is hij nog lichter - op het instrument. Godfried ziet na of de komputer naar behoren funkioneert, nadat ik alle "solenoids" een voor een heb ingedrukt om te checken of ze wel alle toetsen raken en klaar is kees. Wat een verschil met onze vroegere Logos Duo koncerten, toen we beiden op het podium stonden en ik steevast de hoofdrol speelde. Nu blijf ik eens het publiek de zaal toestroomt netjes tussen de zwarte gordijnen aan de zijkanten van het podium. Drukt Godfried even op een komputertoets en speelt de <PlayerPiano> zijn ding. Op het einde neemt Godfried het applaus in ontvangst wijzend naar de door hem gebouwde automaat en spurt ik het podium op om zo vlug mogelijk de piano te helpen vrijmaken voor de live pianist die het volgende werk op het programma speelt. Een keer bij de kompositie van James Tenney duik ik ook onder de piano om het pedaal met een spie vast te zetten en ... dat was het dan.  Overdag geen repetities. Tijd te over om kennis te maken met de deelnemers van het festival waaronder Terry Riley en zijn vrouw. Het ganse festival is "male-oriented" en tot mijn grote schaamte realiseer ik me naderhand dat ik de lieve levensgezellin van Terry Riley niet eens om haar naam vroeg. De Italiaanse machokultuur heeft mij blijkbaar ook in de greep. Stefano Scodanibbio wordt echt nijdig wanneer Fabrizio Ottaviucci, de pianist met het lange grijszwarte haar dat tot zijn middel reikt, tijdens het slotdiner fijntjes opmerkt dat de Amerikaanse hedendaagse muziekscène blijkbaar nog minder vrouwen telt dan de Italiaanse. Want er waren wel een handjevol Italiaanse vertolkster doch niet een Amerikaanse komponiste. Stefano verdedigt zich vinnig. "Dat is puur toeval" merkt hij eerst op en wanneer ik hem rustig vraag welke vrouwelijke Amerikaanse komponisten hij de vorige edities van het festival uitnodigde, voelt hij zich in het nauw gedreven. "Er zijn gewoonweg geen vrouwelijke komponisten van wereldniveau in Amerika" tracht hij zijn positie te handhaven. "En Pauline Oliveros dan?" spreek ik hem tegen. Maar het is tijd om mijn mond te houden. Scodanibbio is zo stilaan spinnijdig. "Zij staat niet op een niveau van een Riley" gromt hij nog even tussen zijn tanden. Er valt een genante stilte. Iedereen behalve Stefano heeft me met een of ander teken, een knipoog of een hoofdknikje gelijk. Terry veinst niets te hebben gehoord en zet zijn gesprek verder met een geïnviteerd journalist. Ik wissel adressen uit met Fabrizio Ottaviucci. Stefano wendt zich tot Godfried voor een "techtalk" over de <PlayerPiano> en zo keert de vrede weer. Wedden dat hij volgend jaar een vrouwelijke komponiste inviteert?  Het is zo stilaan tijd om een terugreis te organiseren. Macerata kennen we ondertussen als onze broekzak. Het is een vriendelijke oud middeleeuws stadje met tal van verrukkelijke koffiebars en 's woensdags een marktje verspreid over tientallen straten en pleinen. In het museum dat nochtans enkele prima werken van zowel futuristen als van de groep Zero herbergt, gaat een stadsbeambte ons voor om telkens het licht in de zaal waar we binnen gaan aan te steken. Blijkbaar komt hier geen kat, want direkt na ons doet hij het licht ook weer uit. In het natuurhistorisch museum blijkt de bewaker ook een papegaai te houden en in enkele akwaria onder andere wandelende takken te kweken. De man is zo blij met ons bezoek dat hij ons prompt een boek in de handen stopt over de schatten van zijn verzameling, doch het werk is helaas in het Italiaans. Hij dringt er op aan dat ik het boek mee zou nemen en een driemaal herhaald "No parlare Italiano" doet hem alleen maar de schouders onbegrijpend ophalen, als wou hij zeggen "wie heeft nu interesse in natuurhistorie en kan niet eens Italiaans spreken".  Wanneer we een ommetje rond de stadswallen lopen, valt ons oog op een kleine richtingaanwijzer met de woorden "Museo Ricercar". We zijn in de waan en lopen op het gebouw af en terwijl we voor de inham staan dralen, opent een vriendelijke juffrouw ons de deur. We zien allerlei textiel en weefgetouwen en beseffen dat we ons vergist hebben. Groot is evenwel onze verbazing wanneer we in de aanpalende kamers een tiental nonnen achter de weefgetouwen ontdekken. Wanneer we vlug de aftocht blazen poogt de juffrouw in stroef Engels ons enkele weef- of borduurwerkjes aan te prijzen in de hoop dat we ze als souveniers willen aanschaffen. Terug op onze hotelkamer probeer ik voor de zoveelste maal op het reservatienummer van Lufthansa een bevestiging voor onze extra bagage te bekomen. Onze terugvlucht is wel bevestigd, doch die van de <PlayerPiano> nog niet. Waar de heenreis met Lufthansa geen problemen wat de bagage betreft, opleverde, lijkt de terugvlucht weer niet van een leien dakje te zullen lopen. Bevestiging lijkt nu af te hangen van de hoeveelheid passagiers op de vlucht. Het verbaast me dat dit aantal nog steeds niet bekend is en pas na lang aandringen komt de aap uit de mouw. Lufthansa blijkt nu eensklaps ook een reglementering voor extra bagage te hebben. Het limietgewicht is 45 kg, terwijl onze <PlayerPiano> 49 kg weegt. Ik kan mijn oren niet geloven wanneer men mij vertelt de bagage dus over twee koffers te zullen moeten verdelen. "Maar we zijn wel zo tot in Italië gekomen" werp ik op, maar alweer blijkt dat een ongeldig argument te zijn. En om een lang verhaal kort te maken, lukken we er niet in een bevestiging te krijgen dat de <PlayerPiano> mee zal kunnen op onze vlucht. Met de moed in de schoenen halen we tenslotte alle ankers uit de "solenoids" van het instrument. 47 kg is het resultaat. Geen middel om tot aan de vereiste 45 kg te raken. We zullen het er dan maar moeten op wagen. Gelukkig heeft Stefano Scodanibbio konnekties op de luchthaven van Ancona en is hij ervan overtuigd dat alles in kannen en kruiken zal komen. Het moment van de waarheid komt er zo stilaan aan. We nemen uitvoerig afscheid van Stefano en van alle deelnemers van het festival. De muziek van zowel Conlon Nancarrow als van Terry Riley zijn door het Macerata-publiek zeer uitbundig onthaald. We kunnen spreken van een zeer geslaagd festival. De chauffeur voert ons stilzwijgend met de <PlayerPiano> naar Ancona. In de tas bewaar ik hoopvol de naam van de dame die Stefano's kontaktpersoon is en die op de luchthaven blijkbaar alles regelen kan. Bij de incheckbalie sta ik op scherp maar we ondervinden geen enkel probleem. "You have special luggage, isn't it", vraagt de baliebediende. "Please sign here, we're not reliable in case of loss or damage. You know the reglementation, isn't it." Klaar is kees. De <PlayerPiano> wordt op de transportband gelegd en verdwijnt uit ons zicht. Zo eenvoudig had ik het me allemaal niet voorgesteld. Maar er wacht ons een andere verrassing. Er blijkt een sneeuwstorm te zijn in München en slechts één landingsbaan is open. Het vliegtuig krijgt aanvankelijk geen toelating om te vertrekken. Er wordt een vertraging van anderhalfuur aangekondigd. Daar gaat onze transitvlucht weer. Doch deze maal maak ik me niet al te veel zorgen, omdat ik vertrouw dat Lufthansa dat wel weer zal regelen. Uiteindelijk mogen we door de gate. Al die "solenoid"-ankers, in mijn handbagage vindt de douane vanzelfsprekend verdacht. Doch mijn verhaal klinkt hen aannemelijk in de oren en nadat ik alles tot op de bodem van de koffer heb uitgepakt, mag ik weer inpakken. Godfried schiet als een pijl uit een boog voouit en we zitten - zoals gewoonlijk - als eerste in het busje dat ons naar het vliegtuig zal brengen. Nog een enkele persoon stapt in en dan komt een beambte ons teken doen dat we terug moeten keren naar de vertrekhal. Een vliegtuig blijkt in München van de enige open landingsbaan te zijn geschoven en dus zit München nu potdicht. Ik voel een plotse grote moeheid over me komen, want daar heb je het al: we zullen in Ancona moeten overnachten en... we krijgen onze <PlayerPiano> terug. Hop in de bus ermee en voor we er goed en wel erg in hebben prijkt onze automaat op een verguld bagagewagentje temidden van een met rode tapijten bedekte lobby van een sjiek hotel. Er wachten ons een vijfgangenmenu en luxueuze kamers. Wanneer we fit, uitgeslapen en monter uiteindelijke de volgende dag in München landen, kunnen we onze ogen moeilijk geloven. Metershoge bergen sneeuw, gestrande vliegtuigen en gestrande reizigers. Iedereen heeft hier op de luchthaven moeten de nacht doorbrengen slapend op de grond of de zetels en uitgerust met slechts één deken. Wat hebben wij al bij al toch een geluk gehad! We landen na 39 uren onderweg geweest te zijn tussen Macerata en Zaventem uiteindelijk toch op onze bestemming. Twee weken later horen we dat de nationale luchthaven een nieuw algemeen reglement heeft uitgevaardigd: vanaf nu mogen bagagekoffers voor alle luchtvaartmaatschappijen en op eender welke vluchten slechts 32 kg wegen. Afgelopen om met de <PlayerPiano> rond te reizen. Vanaf nu dient alles per - dure - cargo te worden verstuurd. Wordt vervolgd
m.d.
|
