Hogeschool Gent : Departement Muziek & Drama

Het World Wide Web

Wie vandaag -we schrijven 1996- nog niet tenminste heeft horen praten over internet en het WWW mag als volkomen wereldvreemd worden beschouwd. Weinigen weten echter precies hoe de vork hier in de steel zit.

Daarom -hier heel beknopt- toch wat historiek: de idee vele op diverse lokaties opgestelde komputers met elkaar te verbinden zo dat een automatische informatieuitwisseling zou kunnen plaatsvinden is eigenlijk ontsproten aan de strategisch technologische breinen van Amerikaanse militairen in de periode van de koude oorlog. De bedoeling was het stilaan groeiende informatiesysteem onkwetsbaar te maken voor puur fysische aanslagen zoals bombardementen enz. Immers indien de essentiele informatie zich automatisch over een netwerk zou verspreiden zou niemand nog precies weten waar zij zich in fysische zin op een bepaald ogenblik bevond, en bijgevolg zou het ook onmogelijk worden haar door een fysische ingreep wezenlijk aan te tasten of te vernietigen. Hooguit zou een of meer van de lokale komputers het kunnen laten afweten, maar de erin opgeslagen informatie zou door de overblijvende machines -gespreid over het kontinent- opnieuw samen te stellen zijn.

Dit denkbeeld -extreme anarchische decentralisatie van informatie- is ook filosofisch eigenlijk een fundamentele breuk met een (al te lang) verleden van centralistisch denken. Het is des te merkwaardiger dat het eigenlijk bij de militairen zijn oorsprong blijkt te hebben gevonden. Hoe dan ook, in minder dan geen tijd werd het denkbeeld ook tot de komputers van universiteire instellingen uitgebreid, die het openstellenden voor het eigen akademisch personeel en voor informatieuitwisseling inzake wetenschappelijk onderzoek. Aangezien vele universiteiten hun studenten reeds lang via interne terminals van informatie voorzagen (een van de eerste dergelijke campussen was Darthmouth College, waar Christian Wolff kompositie doceert, en waar ook de komputertaal BASIC tot stand kwam, precies met het oog op het gemakkelijk maken van de toegang tot de komputers), lag het voor de hand de toegang tot het zo ontstane netwerk ook voor de studenten toegakelijk te maken. De toegang tot het net vergde van de gebruiker slechts het kunnen beschikken over een hetzij rechtsreeks op het net aangesloten komputersysteem, hetzij over een via een modem op een server inlogbaar systeem. De toegang tot het net was principieel gratis. De mogelijkheden ervan werden door slimme programmeurs uitgebreid met mogelijkheden tot het vrij konsulteren van allerlei bestanden (bibliotheken, artikels...), tot uitwisseling van bestanden (FTP), tot het houden van gespreksgroepen (Conferences), en met een postsysteem (E-Mail) dat de mogelijkheden van de traditionele papierpost ver overtreft terwijl het bovendien ook nog heel wat sneller en goedkoper is!

Vele jaren lang bleef 'Het Net' een militair en akademisch bestaan kennen. Deze voorgeschiedenis tekent het net tot op vandaag: bijna alle 'servers' lopen onder Unix of een derivaat ervan. Pas zo'n zestal jaren geleden ging de kommerciele wereld zich voor het net interesseren. Eerst kwamen de beursnoteringen op het net, dra volgde uiteraard de reklamewereld... het Net werd kommercieel... Wie niet tot 'akademia' behoort kan mits betaling toegang bekomen tot het net. Kommerciele exploitanten hebben om dit mogelijk te maken servers geinstalleerd en met het net verbonden. De toegang tot deze servers verkopen zij aan hun klanten in de vorm van postbussen en Slip-verbindingen. Om een en ander aan de man in de straat te kunnen slijten, kwamen de software ontwikkelaars onder grote druk te staan hun 'user-interfaces' ook aan de grootste idioten aan te passen: de interfaces werden grafisch gemaakt en voorzien van idiotogrammen.

De tijd van het NetSurfen, de NetShopping en ook het NetBordeel is aangebroken. Tegelijkertijd zien we ook -zoals dat in verleden bij de introduktie van elk nieuw medium overigens ook het geval was- kunstenaars opstaan die er een erezaak van maken dit nieuwe medium als artistiek expressiemiddel te gaan gebruiken. Niet alleen kunstenaars uit de beeldende kunst, maar ook musici en vooral, diegenen die ook al voordien met zgn. multi-media bezig waren. Zo kwamen er op het Net kunstige 'homepages' en 'cites' tot stand, sommige zelfs met technische hoogstandjes zoals klank en bewegende beelden.... Nu zou dit alles fundamenteel niets nieuws onder de zon betekenen (immers video, CD enz. laten deze mogelijkheden ook toe), ware het niet dat het zelfs mogelijk bleek een en ander ook echt interaktief op te zetten, zo dat de gebruiker niet alleen een op voorhand opgenomen sekwens te zien en te horen krijgt, maar dat hij op een richtinggevende manier met de informatie kan gaan omspringen en interageren, bvb. door eigen inbreng. Dit laatste is zelfs met de meest interaktieve CD-I toestanden uitgesloten.

Vandaag bestaan er zelfs kunstenaarskollektieven die produkties tot stand brengen die op het net kunnen worden gezien en gehoord en waarbij de makers zich op eender welke plek op de deze aardkloot kunnen bevinden. De enige konditie voor toegang tot het net (afgezien van de eigen met een modem en wat software uitgeruste komputer die dan nog van eender welke makelij mag zijn) is dat er een telefoonlijn ter beschikking moet zijn en een inlogpunt.

De praktijk:

Studenten in deze kursus zullen uiteraard reeds over een komputer beschikken en ermee vertrouwd zijn. Binnen de nabije toekomst zullen ook voor hen via de hogeschool e-mail adressen en (beperkte) internet toegang beschikbaar worden gesteld. In de klas zal dit heel binnenkort reeds mogelijk zijn. Het ligt immers in de bedoeling het komputernetwerk van het konservatorium (thin ethernet) uit te breiden en te voorzien van een snelle ISDN-modem een router en een proxy-server. Via die weg kunnen we dan aansluiten op de server van de hogeschool die zich bevindt in de gebouwen van het departement BMI. Deze server heet turing.hogent.be (althans de server waarmee het akademisch personeel van internet toegang wordt voorzien, immers voor de voorlopig beperkte toegangsmogelijkheden voor studenten wordt de server babbage.hogent.be ingezet.)

Wie zelf over internet toegang wil beschikken moet in zijn komputer beschikken over een modem. Daarnaast dient hij zich nog aan te sluiten bij een internet provider. Er zijn wat dit betreft legio keuzemogelijkheden en talloze prijs en toegangsformules. Het goedkoopste is steeds het alleen aanvragen van een e-mail adres zonder rechtstreekse internet toegang.

Afgezien van deze vereisten moet je nog beschikken over software waarmee je post kunt ophalen, lezen , beantwoorden en verzenden. In de allereenvoudigste vorm kan je hiervoor reeds uit de voeten met het standaard tot Windows behorende programma WinTerminal.

Wanneer je via dit programma inlogt op de hogeschool server wordt je gekonfronteerd met het programma 'PINE'. Dit is een eenvoudig tekst-georienteerd Unix programma dat op de server van de hogeschool loopt en voor de e-mail administratie instaat. De 1-toets kommandos doen wat primitief aan voor wie meer vertrouwd is met de idiotogrammen van Windows, maar het went vlug.

Een tweede optie die geboden wordt na het inloggen op hogent.be is de internet-toegang. Hiervoor loopt op de server het unix-programma 'LYNX'. Een beknopte handleiding voor Lynx hebben we ten behoeve van de studenten 'gedownload' en als dokumentatie aan dit hoofdstukje toegevoegd.

Er bestaan ook heel wat vriendelijker toegangsmogelijkheden tot het net. Een van de meest flexibele en intuitive is beslist 'EUDORA' voor wat betreft e-mail afhandeling, en 'NETSCAPE' of Microsofts Internet Explorer V3.02 voor wat het surfen op internet betreft.

Elk adres is opgebouwd uit twee segmenten afgescheiden door een apestaart (@). Er komen geen spaties en geen aksenten in voor (geen Frans dus...).

De staart van het adres geeft het land weer waar de server zich bevindt. Deze kode bestaat uit 2 letters (be, voor belgie, nl, voor nederland, ja voor japan enz...) aan het eind afgescheiden van de rest van het segment door een identifikatie van de server zelf.

vb: ....@hogent.be

is de server van de hogeschool gent, in Belgie. De 'server' mag hier echter niet begrepen worden als een kom puter: in werkelijkheid kan het een heel netwerk zijn. Zo is de komputer-server naam van de 'provider' 'hogent' eigenlijk 'turing'. Het volledige adres (tweede segment) krijgen we te zien in de header van binnenlopende e-mail.

Het eerste segment wordt toegekent door de provider aan de gebruikers. Vele gebruikers hanteren de persoonsnaam van de gebruiker als eerste segment: let wel zonder spaties! Vandaar de notatie: GodfriedWillem.Raes, of Jan.Peeters. Je zal direkt inzien dat dit systeem -hoe eenvoudig ook- problemen moet opleveren, o.m. vanwege de veel voorkomende homoniemen! Op een school van 9000 studenten zullen er met zekerheid meerdere studenten rondlopen met een naam als 'Mark.Maes' bvb. Daarom geven providers zoals bvb. Compuserve slechts numerieke adressen zoals:

45876.6758@compuserve.com

Geen zinnig mens kan echter dergelijke e-mail adressen onthouden en om dit probleem te omzeilen is de meeste internetsoftware dan ook voorzien van een 'adressenboekje' waarbinnen schuilnamen ('nicknames') of acronymen kunnen worden opgenomen die dan door het programma zelf naar het overeenkomstige adres worden omgezet. Deze schuilnamen en acronymen zijn evenwel nooit aan het net zelf bekend. Ze gelden alleen voor jou software op jou machine.

Wanneer je iemands juiste adres niet kent, maar wel weet bij welke provider hij is aangesloten, dan kan je vrijwel steeds een lijst op de betreffende server konsulteren met de volledige namen van de aangeslotenen en hun overeenkomstige adressen. Krijg je geen rechtstreekse toegang tot deze lijst, dan kan je steeds een e-mailtje sturen naar de sysop van de betreffende server. Het daarvoor in te voeren adres staat bijna steeds in de headerinformatie van de betreffende server.

Home-pages ( http:// .... /.... / ....)

Talloze instellingen en ook prive-personen hebben een eigen pagina ingericht op het net. Zo'n pagina is een hoeveelheid informatie opgesteld in HTML: dit is een tekstformaat dat toelaat 'links' in de tekst in te bouwen, zo dat de lezer wanneer hij deze 'links' aanklikt of er zijn cursor op plaatst, automatisch terechtkomt in een ander bestand dat op relevante wijze verbonden is met de betreffende pagina. Dergelijke 'links' hoeven niet beperkt te blijven tot tekst-informatie, maar kunnen ook beeld-illustraties, geanimeerde video-beelden, en geluid (muziek) omvatten.

Het zoeken doorheen dergelijke home-pages, georganiseerd in 'SITES' , noemt met 'SURFEN' op het net. Je kan er onnoemelijk veel tijd mee verliezen, maar, ook erg nuttige informatie mee verzamelen. Wat deze kursus betreft zijn er op internet vele home-pages en sites aanwezig die zich speciaal richten op de kleine maar erg internationale gemeenschap van elektronische en algoritmische komponisten. Deze mensen behoorden trouwens tot de eerste generatie gebruikers en ontwerpers van het internet, wat ons, gezien hun evident grote kennis van het komputergebeuren ook niet hoeft te verwonderen. De geboden http pages zijn in eerste plaats bedoeld als eerste kennismaking. Voor het aktief deelnemen aan de dialoog, het bespreken van problemen, het voeren van diskussies e.d. geven de goede pages en sites steeds de mogelijkheid aan te sluiten bij een 'forum' of diskussiegroep'. Alle bijdragen van de deelnemers -overal ter wereld- komen zolang je 'subscriber' bent, terecht in je e-mail bus zodat je niet langer aangewezen bent op het tijdverslindende surfen. Opgemerkt moet worden dat de de facto voertaal uitsluitend het engels is!

Interessante perspektieven worden geboden door de mogelijkheid muziek te verspreiden via internet. Dit kan op een aantal fundamenteel verschillende wijzen gebeuren:

1.- als partituren: in ascii kode (DARMS bvb) of als grafische bestanden.

Dit is duidelijk erg primitief en in het licht van de mogelijkheden van internet zelfs amateuristisch te noemen. De metode biedt nauwelijks een voordeel boven het eenvoudig doorfaxen van partituren. Bovendien zijn er dan nog steeds musici nodig om deze partituren eventueel in muziek om te zetten.

2.- als midi-files: Deze mogelijkheden komen niet in aanmerking voor de 'ernstige' muziek. Het formaat is erg populair in de ontspanningmuziek, waar niet met de muzikale vorm noch met de kleur wordt gewerkt, maar slechts in termen van 'songs'.

3. - als digitale audio files: dit is vanzelfsprekend geschikt, maar onaangepast aan de toch wel beperkte bandbreedte van het internet. Vergeet immers niet dat een CD van zo'n uur muziek in stereo op 16 bit, een bestand met zich brengt van niet minder dan 650MByte... De transfer van een CD via internet zou dan ook een groot veelvoud zijn van de speelduur van de CD terwijl bovendien de harddisk-kapaciteit van de bestemmeling er beslist niet op is voorzien. In 8-bit formaat wordt een en ander weliswaar realistischer, maar dan moeten erg veel kwaliteit prijsgeven, waardoor het uiteindelijk ook niet meer ernstig te nemen is.

4.- last but not least, is er de mogelijkheid -alleen weggelegd voor de algoritmisch werkende komponisten onder ons- de muziek als binaire muziek-genererende file op internet aan te bieden. Dit biedt de mogelijkheid rekening te houden met het hardware platform van de gebruiker en zelfs, tot het voorzien van expressief zinvolle interaktiviteit met de gebruiker.

Algoritmische programmes kunnen dan , al naar gelang het koncept, ofwel midi-informatie leveren (in real-time) ofwel *.WAV bestanden genereren die via een sound-card kunnen worden weergegeven.

Enkele interessante URL's (http's):

onderwerp: James Joyce:

hier kan je de hele Ulysses downloaden!

relevante links voor hedendaagse muziek en kompositiestudenten:

Filedate: 970928