VIDEO-ART

Het medium video lijkt sedert het midden van de jaren '70 minstens een logische extensie te zijn geworden van de klassieke elektronische muziekproduktie. In vele gevallen ziet het er zelfs naar uit dat video-tape-produktie in hoge mate de klassieke klank-tape-produktie is gaan vervangen.

Uiteraard hebben we het hier uitsluitend over video-produktie die tot het experimentele genre kan worden gerekend. Overigens stammen alle vroege produkties op video-gebied uit deze avant-gardistische richting. Het is dan ook niet vewonderlijk dat reeds in de vroege jaren zeventig machines werden ontwikkeld voor synthetische beeldvorming (beeldsynthesizers) al dan niet gebruikt in kombinatie met cameras. Dit volkomen naar analogie met de erg populaire anologe klanksynthesizers uit die tijd.

Een pionier op dit vlak is zeker Nam Yun Paik, niet in het minst omdat hij ook apparatuur voor beeldsynthese ontwikkelde.

Hoewel het er oppervlakkig gezien wel een beetje op lijkt en ondanks het feit dat inderdaad veel filmmakers in de laatste jaren op video zijn overgeschakeld, zou het toch foutief zijn video-art te zien als een soort goedkope versie van film. De procédes van beeldvorming en transformatie zijn daarvoor immers al te zeer verschillend.

Anders dan dat met film het geval is, is het zelf maken van artistieke produkties waarbij video wordt gebruikt, beslist binnen het bereik van de experimentele musicus.

Volgende systemen komen daarbij in aanmerking:

1.- VHS en S-VHS

2.- Video 8, Hi-8 video

3.- Betacam

U-Matic 3/4" video is de laatste tijd -hoewel technisch voortreffelijk- wat in onbruik geraakt.

Voor alle genoemde systemen zijn kleinige kameras ('Handycam') verkrijgbaar vanaf zo'n 35.000fr. Het Betacam systeem -overigens het beste- valt wellicht budgettair niet binnen de mogelijkheden.

Helaas zijn er los van het kamera- en bandkassette systeem, meerdere softwarematige en onderling volstrekt onkompatibele systemen in de wereld gangbaar. De oorsprong daarvan is te vinden in de geschiedenis van de teelevizie: in Amerika werd bij de introduktie van de wisselspanning geopteerd voor een netfrekwentie van 60Hz, terwijl dat in Europa op 50Hz werd bepaald. De eerste TV-standaarden maakten gebruik van de halve netfrekwentie voor de beeldwisselingen. Daardoor waren van in den beginne de Amerikaanse en de Europese TV's onderling volstrekt inkompatibel.

Het thans in Amerika gangbare systeem staat bekend onder de naam NTSC (spottend heet dit de afkorting te zijn van Never Twice The Same Color), terwijl wij in Noord-Europa het PAL-systeem hebben. Frankrijk, dat zijn grenzen voor buitenlandse beeldkultuur gesloten wilde houden, bedacht een eigen standaard: SECAM en exporteerde een variant ervan naar de Arabische landen...

Konversie van het ene systeem naar het andere is geen eenvoudige aangelegenheid en gaat steeds gepaard met een aanmerkelijk kwaliteitsverlies.

Naast een kamera heb je ook een minimaal editing systeem nodig. Voor het Video-8 systeem is dit betrekkelijk goedkoop: ca. 15.000fr. Uiteraard heb je dan nog een tweede video-deck nodig om het gemonteerde werk mee op te slaan en te kopieren, evenals, vanzelfsprekend, een goede video-monitor.

De apparatuur op dit gebied is doorlopend in snelle ontwikkeling, en het ziet er thans naar uit dat vooral de richting van de multi-media komputer wordt uitgegaan. Nu reeds zijn komputer-based editing systemen verkrijgbaar ook voor de komputers van de IBM-PC familie, daar waar dat enkele jaren geleden zowat het ekskluzieve domein was van de Commodore Amiga.

Ook 'Video-Blaster'-insteekkaarten, waarmee video-beelden kunnen worden aangemaakt en verwerkt kunnen voor een betrekkelijk lage prijs worden verkregen.

De artistieke rezultaten van de video-art worden sedert vele jaren op talloze internationale festivals bijeengebracht. Zo bijvoorbeeld het het 'International Video & Audiofestival Monitor '94' in het Frölunda Kulturhus in Zweden, de Trekanten-studio in Kopenhagen (Denemarken), de talloze festivals in Canada, en het AV-festival in Dordrecht.

Lesvoorbeelden:

synthetische video : Warren Burt, Dirk Veulemans

blank-video : Phill Niblock

video-installatiewerk: Nam Yun Paik

Marie-Jo Lafontaine

video-art : Walter Verdin, Charlie Morrow

Filedate: 940928

Terug naar inhoudstafel kursus: <Index Kursus>

Naar homepage dr.Godfried-Willem RAES