Deze kompositie kwam tot stand dankzij een kompositieopdracht vanwege het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, verkregen op 3 januari 1986. De opdracht luidde "projekt voor omgevingsmuziek van minstens 10 minuten".

Ik heb deze opdracht ter harte genomen en werkend in de geest van mijn werk een interaktieve automaat gekoncipieerd en gerealiseerd waarvan de 'partituur' uit elektronische schemas bestaat. Aangezien het een werkelijke komponeermachine betreft, bestaat deze partituur in hoofdzaak uit de volledige bouwbeschrijving en de programma-hardware-beschrijving van deze machine. Als automaat is "Sirene" ook programmeerbaar, zodat een realisatie zoals in de partituur beschreven slechts een van de zeer vele mogelijkheden voorstelt.

De muziek wordt in de automaat vertolkt door 12 laagspanningssirenes, die zoals men weet in hun voortgebrachte toonhoogtes afhankelijk zijn van het toerental van hun motoren. De motoren worden gevoed door 12 onafhankelijke spanningsgestuurde stroombronnen die elk een maximale stroom van 1.5 ampere bij maximaal 12 Volt kunnen leveren. Het signaal dat deze stroombronnen stuurt is afkomstig uit eveneens twaalf digitaal-analoog omzetters opgebouwd uit schuifregisters en tellers die elk beschikken over aparte klok- en clear- ingangen.

Het is via de sturing van deze ingangen bij middel van programmeerbare logische schakelingen die ervoor zorgen dat vier interaktief afhankelijke kloksignalen op een samenhangende en muzikale wijze worden omgerekend naar de tweemaal 12 stuuringangen (klok- en clear) van de sirene-drivers, dat de muzikale sturing -het komponeren van de machine- tot stand komt.

De vier kloksignalen waarzonder de machine helemaal niets zou doen, heb ik afhankelijk gemaakt van de omgeving van de machine zelf, inklusief haar eigen output. Een eerste klok geeft pulsen af in funktie van bewegingen van personen in de buurt van de werkende machine. Wanneer niemand in de buurt beweegt ,draait de machine automatisch op een laag pitje. Een tweede klok detekteert geluidssterkte, zowel van de machine zelf als van de omgeving, en stelt op grond van een beslissingsprocedure in de vorm van een logisch algoritme, een kybernetisch regelsysteem in werking, waardoor het werkingsgebied van de machine wordt begrensd. Een derde klok is afhankelijk van parameters eigen aan de machine zelf en staat ervoor in dat de machine zichzelf niet kan vernietigen. Een vierde klok kan vrij worden geprogrammeerd om afhankelijk te zijn van de aanwezigheid van levende personen (infraroodstralingsdetektie), van de absolute tijd (voor een koncertversie),van bewegingen van de machine zelf enz...

Naast deze vier kloksignalen die de machine interaktief en intelligent maken, zijn er ook nog enkele globale sturingswijzen opgenomen. Zo kan de machine af en toe ook zelf bewegen, en, reageert ze heel boos op fotoflitstoestellen...

"Sirene" is, door het feit dat zij als kompositie een machine is, tevens een klankskulptuur. De vizuele opbouw wordt in haar 'partituur' door enkele schetsen verduidelijkt. "Sirene" kan werkend worden tentoongesteld en bevat zelfs haar eigen belichting. Als automaat werd zij gerealiseerd door haar auteur, in 1986 en opgenomen in het patrimonium van Stichting Logos.

Voor "Sirene" werden verschillende programmas op elektronische insteekkaarten ontwikkeld :

Het programma (Nr.1) is niet repetitief, en geeft aanleiding tot doorlopende variaties. De Sirene- muziek is polyfoon en maximaal 12-stemmig. In programma 1, is dit meestal beperkt tot 6- stemmigheid. De dinamiek van "Sirene" is intrinsiek afhankelijk van de voortgebrachte toonhoogtes. Hoe hoger de toon, hoe luider hij ook zal klinken. De klankkleur is zeer homogeen, omdat er twaalf identieke instrumenten worden gebruikt. Ritmiek en toonhoogteverloop (melodie) zijn interaktief afhankelijk, hoewel ook een autonoom programma gemakkelijk kan worden gerealiseerd.

"Sirene" was de Benjamin, de jongste telg, na mijn triptiek rond bellen- en alarmsignalen, bestaande uit "Bellenorgel", "Beltotem" en "Beltelefoon". Een vierde wiel aan de wagen, het laatste en wellicht ook het meest 'muzikale'...

Last update: 2008-08-31