Toespraak ter gelegenheid van de opening van de Logos Tetraeder in 1991 door Godfried-Willem RAES

Toespraak ter gelegenheid van de opening van de Logos Tetraeder in 1991 door

Godfried-Willem RAES

Excellentie, mijnheer de burgemeester, heren schepenen, geachte genodigden, lieve vrienden en medewerkers,

het is mij een waar genoegen U hier vandaag te kunnen verwelkomen, ondanks de domper die de internationale situatie waarin we verzeild zijn geraakt zeker bij velen op de feestvreugde zal plaatsen.

Er was eens een lelijke pokdalige rups. Zo lelijk was ze dat niemand er ook maar een vinger dierf naar uit te steken. Van louter ongeluk en ellende bleef de rups dan ook niets anders over dan te eten. Ze vrat dan ook werkelijk aan alles wat haar ook maar enigszins op verse noten leek. Van dat vele noten eten werd onze rups natuurlijk geen haartje mooier. Integendeel ze werd zo dik en viezig vet dat ze op zekere dag zelfs niet eens meer kon bewegen. Ze dacht dat ze zou sterven en viel in een diepe slaap.

Toen ze , na een lange slaap, weer wakker werd , leek iedereen haar wel te willen pakken. Daarover verwonderd bekeek ze zichzelf in het spiegelend wateroppervlak, en dacht dat ze de mooiste rups van de hele wereld geworden was.

Toen ik als zestienjarige kontesterende snotaap met Logos begon, zal wel niemand hebben gedacht dat zo'n puber-initiatief het ooit zo lang zou uithouden. Vooral ook omdat het initiatief van in het prille begin op weinig meer dan botte tegenkanting en cynisme heeft kunnen rekenen. Logos was extreem, radikaal en kompromisloos, en is dat, zij het dan op wellicht gans andere wijze, eigenlijk nog steeds. Dat Logos het zo lang heeft uitgehouden , en vandaag de dag tot een meer dan volwassen - want 22 jaar oude - Stichting is uitgegroeid, is natuurlijk niet alleen aan mijn initiatief en inzet te danken, maar minstens evenzeer aan mijn medewerkster van het eerste uur - Moniek Darge - en aan mijn vroegere en huidige medewerkers.

Ik zal U hier niet het hele verhaal doen van bijna een kwarteeuw geschiedenis, maar wil mij beperken tot het belichten van alleen die aspekten uit de recente geschiedenis van de Stichting die het hebben mogelijk gemaakt U hier vandaag te kunnen verwelkomen.

Ik wil dat doen, in de allereerste plaats, om U te kunnen verklaren hoe we dit materieel hebben kunnen realiseren. Niet zozeer omdat ik daar zelf zoveel belang aan hecht, maar wel omdat er anders toch maar over geroddeld wordt.

In de periode van 1969 tot 1985 werden wij jaar op jaar opnieuw door de Belgische overheid vernederd met een jaarlijkse toelage van ca. 70.000 frank. Toch organiseerden wij ook toen reeds zo'n vijftigtal koncerten per jaar! Dit kon, omdat de vroegere medewerkers en huidige beheerders, alle op grond van artistieke aktiviteiten verkregen inkomsten, naast een groot deel van hun gewoon loon, integraal aan de Stichting afstonden. Op die wijze konden wij toch jaarlijks om en bij 1 miljoen frank voor de werking van de Stichting vrijmaken.

In 1985 kwam in dit hele scenario voor het eerst een grote verandering : in het kader van het jaar van de muziek werd ons voor het eerst een niet beledigende toelage toegekend : we kregen zo'n 800.000 fr. Het zou unfair zijn in dit verband niet de namen te noemen van de personen die ons in de terzake bevoegde kommissie hebben verdedigd, vooral omdat daar wel wat moed voor nodig was : de heren Jan Poot en Johan Huys. We voelden ons de koning te rijk.

Dat jaar slaagden we erin niet minder dan 140 koncerten te organiseren , waaronder enkele met letterlijk mondiale uitstraling. Aangezien we toch al gewoon waren eigen inkomsten aan de Stichting af te staan, zijn we dit ook dan nog blijven doen.

In de jaren die toen volgden, ging het aanvankelijk alsmaar beter en, gingen wij ook alsmaar meer aktiviteiten opzetten. In de laatste jaren bereikte onze toelage de twee miljoen, wat voor de beheerders de mogelijkheid schiep wat geld opzij te houden voor een van de twee noodzakelijke uitgaven waarvoor de overheid steeds halstarrig is blijven weigeren tussen te komen : infrastruktuur. ( de andere is personeel). Zo kochten we in 1987 dit - toen nog bouwvallig- pand. Kostprijs ca. 1.000.000fr. Omdat we na die aankoop geen geld meer hadden, spaarden we nog enkele jaren door en zo wisten we dan uiteindelijk de ca. 4.000.000 fr. bijeen te brengen die nodig bleken te zijn voor de realisatie van de eerste fase van dit nieuwe Logos centrum. Dit bedrag had natuurlijk nooit kunnen volstaan, indien we niet zelf de handen uit de mouwen hadden gestoken om alle metselwerk , een groot deel van het laswerk en de staalbouw, alle afbraakwerken, de beglazing, de hele elektrische en sanitaire infrastruktuur, zelf uit te voeren.

De werkelijke kostprijs van het thans geopende geheel mag dan ook op zo'n 7 miljoen worden geraamd.

We zullen bij de twee bedrijven die mede instonden voor deze realisatie , enerzijds ATS-Contracting - voor de staalbouw en konstruktie - en anderzijds Recticel - voor de dakisolatie, allicht menigeen de haren uit het hoofd hebben doen rukken, door het vele kibbelen over prijzen, materialen en konstruktiemetoden. Ik vrees dat ze er niet direkt veel rijker zijn van geworden en dank hen niet alleen oprecht voor hun geduld en welwillendheid, maar ook en vooral voor de vele goede technische adviezen en hints in verband met de realisatie van het projekt.

In het bijzonder gaat mijn dank daarbij naar de heer Roland Schepens, werkleider bij ATS , en zijn medewerkers Mark Bekaert, Patrick, Danny, Paul Bunko... met wie ik zovele maanden dag na dag op de werf heb gewerkt, een samenwerking waaraan ik steeds een aangename herinnering zal behouden.

Voorts dank ik de heren Abeel en Hugo Scheelen voor hun inspanningen om ondanks de technisch kwazi onmogelijke omstandigheden het dak boven ons hoofd toch dicht te hebben gekregen.

En , last but not least, dank ik hierbij mijn vriend Ir.Arch.Raymond Van Soens, voor de plannen en de vele technische gesprekken over de realisatie ervan.

Nu zijn er natuurlijk kwatongen die zullen beweren dat we zo'n gebouw helemaal niet nodig hebben, aangezien er toch genoeg zalen zijn en er bovendien toch geen publiek is voor nieuwe muziek. Ik kan het niet laten even bij beide heel gemene argumenten stil te staan : vooreerst is het helemaal niet zo dat er in dit land voor nieuwe muziek geschikte ruimtes zouden bestaan. Immers de technische vereisten zijn heel bijzonder : de ruimte dient akoestisch het ideaal van lineariteit zoveel mogelijk te benaderen, zij dient volkomen stil te zijn, dient uitgerust te zijn met alle apparatuur die voor het brengen van kwalitatief hoogstaande koncerten wezenlijk is en moet ontworpen zijn binnen een estetiek die geen onverenigbaarheid vormt met die van de muziek die erbinnen tot leven moet komen. Dergelijke ruimtes zijn er in dit land niet of nauwelijks.

De kleine Logos-koncertstudio - door ons gebouwd in 1978/79 - komt deze idealen zeer nabij, maar biedt slechts plaats aan vijftig luisteraars en een zeer beperkt instrumentaal ensemble.

Niettemin vonden er tot nu toe niet minder dan 620 koncerten in plaats waarbij zowat iedereen die in de wereld van de nieuwe muziek ook maar iets te betekenen heeft, aan het publiek werd voorgesteld.

Vaak echter dienden we , wegens plaatsgebrek, voor koncerten uit te wijken naar andere zalen - o.m. de koncertzaal van het Konservatorium ( een akoestische ramp, maar nog een van de beste in deze stad), waar echter niets van de nodige infrastruktuur aanwezig is. De Gele Zaal, het Museum voor Hedendaagse Kunst zijn akoestisch onbespeelbaar, de Vooruit een lawaaierige Rocktent, de St.Pietersabdij een ongastvrije sarkofaag, de Zwarte Zaal onbruikbaar door de brandweersirenes, de diverse kleine theaters onbruikbaar door onverenigbaarheid met de noodwendigheden van de muziek...

Het is dan ook niet zonder enige trots en fierheid dat ik U hier allen vandaag heb uitgenodigd en dus ook verwelkom.

Stichting Logos is vandaag niet alleen de grootste in nieuwe muziek gespecialiseerde koncertorganisatie van het land, (zelfs op wereldschaal behoren we tot grootste vijf !), zij is zelfs los van haar specialisatie sowieso een van de belangrijkste koncertorganisatoren. Jaarlijks organiseren wij immers niet minder dan zo'n 120 koncerten!

Daar staat echter tegenover, dat Stichting Logos, op diezelfde schaal bekeken ook tevens de armste en minst bedeelde koncertorganisatie is...

Wat het menu voor vanavond betreft, hebben wij ons strikt beperkt - eigenlijk tegen onze sterk internationalistische traditie in- tot strikt lokale ingredienten. De muziekjes die wij U vanavond en op de twee volgende avonden presenteren, zijn zonder uitzondering lokale ambachtelijke produkten. Uiteraard zijn zij allen gloednieuw : hoe kan je immers beter een gloednieuwe koncertzaal inwijden dan door er gloednieuwe muziek in te laten klinken.

Om U dergelijk menu te kunnen voorstellen, kontakteerden wij enkele maanden geleden zowat al wie als schrijvend muziekmaker in ons land kreatief bezig is, met de vraag een stuk te komponeren speciaal voor deze tetraederruimte. Aan degenen die op deze vraag positief reageerden, verleenden wij dan een kompositieopdracht. De keuze berustte dus helemaal niet op esthetische kriteria of voorkeuren van ons, maar uitsluitend op de belangstelling van muzikaal kreatief vlaanderen zelf. Wie er dus niet bij is, heeft daar alleen zelf schuld aan.

Dat deze belangstelling tot de meest diverse estetische benaderingen aanleiding heeft gegeven zult U in de loop van deze en volgende avonden ook zelf wel kunnen konstateren.

Godfried-Willem RAES

18.01.1991

Back to Logos' Start Page

De Logos Tetraeder: Filosofische bedenkingen

Koncertprogramma van het openingskoncert:18.01.1991

1. korte toespraak Godfried-Willem RAES, direkteur Stichting Logos

2. Boudewijn BUCKINX

- piano Mark MAES

- trompet Alain VERHOEVEN

3. toespraak door de heer Rudy VAN QUAQUEBEKE, schepen van kultuur Stad Gent

4. Serge VERSTOCKT: Ensemble Champs d'Action

5. toespraak door de heer Johan HUYS, direkteur Koninklijk Muziekkonservatorium Gent